Wat gebeurt er als je computer hikt, vastloopt of crasht?

Een laptop of pc die nooit hikt, vastloopt of crasht. Dat is de droom van veel computergebruikers. In de praktijk hebben pc's of laptops weleens last van kuren. In een aantal gevallen kun je computerproblemen zelf oplossen. Dat wil zeggen, als je in staat bent om de oorzaak van het probleem te herkennen. De eerste stap daarbij is het begrijpen of je last hebt van een hik, een vastloper of een systeemcrash. Leer de verschillen en overeenkomsten herkennen.

Wat is een hik op je laptop of pc?

Je hebt last van een hikkende laptop of pc als je plotseling helemaal niets meer met je cursor kunt doen. Soms lijkt de cursor zelfs geheel verdwenen. Je computer reageert dan ook niet meer op toetsaanslagen. In andere gevallen kun je de cursor nog wel over het scherm bewegen, maar er niets mee aanklikken met je muis. Dan heeft de cursor vaak de vorm van een zandloper aangenomen. Het programma waarmee je aan het werk bent, blijft dan enkele seconden haperen of misschien zelfs enkele minuten 'hangen'. Dit verschijnsel wordt wel aangeduid met 'hikken' om aan te geven dat het weliswaar een irritant verschijnsel betreft, maar dat de storing van korte duur is. Op een gegeven moment komt je cursor weer spontaan weer terug en kun je normaal verder werken, alsof er niets is gebeurd. Doorgaans is er geen sprake van gegevensverlies. Als je vaker last hebt van dit verschijnsel, wijst dat op een structureel probleem. Denk bijvoorbeeld aan een bug in de software van dat programma of aan een geheugenprobleem of aan oververhitting van je laptop of pc.

Wat is een vastloper?

Soms lijkt het alsof je beeldscherm permanent blijft 'hangen'. Je kunt dan wachten totdat je een ons weegt, maar het programma waarmee je aan het werk was, reageert niet meer. Je hebt dan geen last van een voorbijgaande hik, maar van een vastloper, ook wel 'freeze' genoemd. Soms loopt alleen een bepaald programma vast. We zeggen dan wel dat het programma is gecrasht. In andere gevallen lijken alle programma's te zijn vastgelopen. In het laatste geval is je computersysteem gecrasht. In tegenstelling tot de situatie bij een hikkende computer die na enkele seconden of minuten weer spontaan normaal functioneert, moet je bij een vastloper zelf in actie komen. Vaak krijg je op een gegeven moment een foutboodschap dat het systeem niet meer functioneert en moet worden afgesloten. In andere gevallen zit er niets anders op dan de laptop of pc handmatig uit te schakelen met de knop voor aan en uit. Evenals voor hikken zijn er ook voor vastlopers uiteenlopende oorzaken te noemen.

Wat is een systeemcrash?

Soms gaan al je openstaande programma's onverwacht plat omdat je computersysteem is gecrasht. Je laptop of pc reageert dan niet meer op handelingen met je muis of met de toetsen. In geval van een echte systeemcrash krijg je op een gegeven moment het beruchte blauwe scherm (in het Engels Blue Screen of Death genoemd), te zien. Men spreekt van een 'blauw scherm' ook al is dit scherm in Windows Vista roodbruin. In Windows 8 is het scherm dan niet donkerblauw zoals in Windows XP of Windows 7, maar middenblauw. In alle gevallen wordt de foutboodschap zelf met witte letters weergegeven. Afhankelijk van je Windowsversie (Windows XP, Windows Vista, Windows 7 of Windows 8) en de aard van de storing krijg je dan een bepaalde foutboodschap van het besturingssysteem. Vaak moet je daarna je computer opnieuw opstarten. De gegevens die je nog niet had opgeslagen, ben je dan doorgaans kwijt.

Wellicht is het goed om te weten dat een systeemcrash is iets heel anders is dan een gecrashte harde schijf. Een systeemcrash kun je oplossen door de computer op een bepaalde manier te herstarten. Maar als je harde schijf is gecrasht, heb je een nieuwe harde schijf nodig. Dan helpt opnieuw opstarten niet.

Een crash van het computersysteem kan een groot aantal oorzaken hebben. Denk aan een of meer bugs in een softwareprogramma, problemen met drivers, oververhitting van de laptop of pc, een kapot moederbord of een andere defecte component of door stroomstoring of een geheugenprobleem.

Lees verder

• Zo verwijder je Ask.com van je computer
• Ask of Searchnu van je computer verwijderen
• Oorzaken van hikken, vastlopers en crashes van je computer
• EHBO voor een vastgelopen computer