recensie

Overstappen op Linux: waarom (niet)?

Een aantal maanden geleden heeft Microsoft Windows 8 gelanceerd. Windows 8 werd echter lang niet door iedereen als een slaand succes ontvangen. Een van de redenen hiervan is dat Microsoft nogal drastische wijzigingen heeft doorgevoerd in het besturingssysteem. Zo is het startmenu dat al sinds het verschijnen van Windows 95 een belangrijk onderdeel van Windows uitmaakt verdwenen. Voor veel mensen een reden om bij Windows 7 te blijven, maar er zijn ook andere mogelijkheden. Eén daarvan is de overstap wagen naar Linux, een stap die velen niet zullen wagen, want onbekend maakt immers onbemind. Daarom zal ik hier een aantal belangrijke voor- en nadelen van Linux bespreken en proberen wat vooroordelen weg te nemen.

Voordelen

Allereerst zal ik beginnen met de voordelen die Linux kan bieden. Nu wil dit natuurlijk niet zeggen dat de hieronder genoemde voordelen voor iedereen even zwaar wegen. Daarom zal ik ook de nadelen bespreken, zodat je uiteindelijk zelf een keuze kunt maken of het de moeite waard is om Linux te installeren.

Opensource

Linux is een opensource besturingssysteem, wat zoveel wil zeggen als dat de broncode vrij mag worden verspreid en ingezien. Dat geeft ook de mogelijkheid om Linux gecompileerd (omgezet naar uitvoerbare bestanden) te verspreiden. Kortom Linux is gratis te downloaden en te installeren zonder registratie en licentiecodes. Daarnaast kan iedereen een bijdrage leveren aan de broncode, waardoor bugs vaak snel opgelost kunnen worden, de frequentie waarmee nieuwe Linux distributies uitkomen is daarom dus vaak ook hoger dan van Windows of Mac OS X.

Stabiliteit

Een ander voordeel van Linux is de stabiliteit. Die komt deels voort uit het feit dat het opensource is. Deels omdat de kernel (de onderste laag) van het besturingssysteem erg robuust is. Niet voor niks wordt vaak Linux gebruikt in plaats van Windows op servers die dag en nacht moeten draaien. Door de opbouw van het besturingssysteem zal het ook zo goed als zelden gebeuren dat het hele besturingssysteem dusdanig vastloopt dat de computer opnieuw moet worden opgestart, vaak is het afsluiten van een enkel programma voldoende en is de rest van het systeem ook nog steeds bruikbaar.

Aanpasbaarheid

Het is misschien wat dubbel om dit bij de voordelen te scharen, omdat het voor de beginnende gebruiker misschien wat imponerend over kan komen, maar Linux is veel flexibeler dan Windows. Waar Microsoft veel dingen afgeschermd of goed verstopt heeft, is het onder Linux vaak veel makkelijker om dingen aan te passen, je bent niet beperkt tot wat de fabrikant voor de consument in gedachten heeft. Aan de andere kant is het hiervoor soms wel nodig om in de configuratiebestanden te duiken.

Snelheid

Omdat Linux lagere systeemeisen heeft en het besturingssysteem zelf de beschikbare hardware minder belast, denk daarbij aan hardeschijfruimte, geheugen en processorkracht, blijft er des te meer over voor het draaien van applicaties. Daarnaast is er voor het draaien van het systeem zelf meer speling, waardoor het geheel over het algemeen veel soepeler en sneller loopt.

Nadelen

Hardware ondersteuning

In principe wordt de meeste hardware onder Linux goed ondersteund door de community. Ook beginnen steeds meer hardwarefabrikanten zelf drivers voor Linux te schrijven, die niet altijd opensource zijn, maar dan vaak wel extra mogelijkheden toevoegen ten opzichte van de beschikbare opensource drivers. Niet alle fabrikanten schrijven echter drivers voor Linux, en zeker met wat exotischere randapparatuur, zoals sommige printers, scanners, webcams of tv-kaarten willen nog wel eens problemen ontstaan. Het is dus een kwestie van voor te besluiten over te stappen even goed te Googlen of er ondersteuning is voor Linux.

Versnippering

Eigenlijk is het lastig om van Linux te spreken als besturingssysteem. Er bestaan heel veel verschillende varianten van Linux die ook wel distributies genoemd worden. Voorbeelden hiervan zijn: Ubuntu, RedHat (Fedora), SUSE, Debian, etc. Er zijn ook veel afgeleiden van andere distributies, zo is Ubuntu een afgeleide van Debian. Vervolgens zijn er ook weer een heleboel afgeleiden van Ubuntu. Waar de distributies zich in onderscheiden zijn vooral de volgende punten: de bijgeleverde software, hun eigen configuratiesystemen en de implementatie van pakketbeheer(hoe software geïnstalleerd kan worden).

In deze distributies zit een hiërarchie van verwantschap. Des te verwanter een distributie met een andere is, des te groter is de compatibiliteit. Bijvoorbeeld Debian en Ubuntu zijn redelijk verwant aan elkaar, ze gebruiken allebei ook gebruik van .deb pakketten om software te installeren, waar SUSE en RedHat met .rpm werken. Een .deb pakket is niet zonder meer op Red Had te installeren en een .rpm niet zomaar op Debian of Ubuntu. Een .deb pakket bedoeld voor Debian zal echter vaak wel op Ubuntu zonder problemen werken. De afgeleiden van Ubuntu zijn dan wel weer allemaal onderling compatible met elkaar.

De versnippering begint op de consumentenmarkt echter wel steeds meer af te nemen. Er is al een paar jaar de tendens dat het grootste deel van de gebruikers die Linux op zijn desktop heeft staan een versie of afgeleide versie van Ubuntu gebruikt. Dit komt ook de ontwikkeling van software ten goede, omdat er op de Linuxmarkt eindelijk een soort van standaard begint te ontstaan.

Ingewikkeld

Linux heeft altijd de naam gehad ingewikkeld te zijn. Toegegeven: door gebrek aan uniformiteit en voor sommige zaken een gebrek aan een grafische interface kan Linux op sommige fronten wat ingewikkelder zijn. Voor de gemiddelde gebruiker is echter de grafische interface dusdanig volwassen geworden in de afgelopen jaren, dat die niet verlaten hoeft te worden.

Software

Omdat Linux een totaal ander besturingssysteem is zal de software die je nu onder Windows gebruikt in veel gevallen niet zonder meer onder Linux kunnen gebruiken. Dit geldt echter lang niet voor alle software, programma's als: Firefox, Skype, Chrome, Thunderbird, XBMC, OpenOffice, uTorrent, VLC Player, Adobe Reader en dergelijke zijn ook voor Linux uitgebracht. Er is zelfs een testversie van Spotify. Er zullen echter altijd een aantal bedrijven zijn die categorisch weigeren voor Linux te ontwikkelen, dit zijn bijvoorbeeld Microsoft en Apple, die natuurlijk belang hebben in het gebruik van hun eigen besturingssysteem.

Windows software die niet draait onder Linux is vaak wel aan de praat te krijgen met Wine, een softwarelaag die Windows emuleert onder Linux. Het nadeel hiervan is wel dat er soms bugs in zitten en software niet altijd even goed werkt. Een andere optie is Windows installeren in een Virtual Machine en Windows dus alleen gebruiken als het écht nodig is. Een derde oplossing is het zoeken naar alternatieven voor software die je nu gebruikt. Soms kom je hiertussen misschien zélfs nog wel een leuke verrassing tegen die eigenlijk nog beter, handiger of efficiënter werkt dan de Windows-tegenhanger en meestal gratis is.

Conclusie

Hoewel Linux nog steeds weinig gebruikt wordt en soms nog steeds een beetje als een buitenbeentje gezien wordt, begint het besturingssysteem de afgelopen jaren steeds volwassener te worden. De ontwikkelaars beginnen steeds meer de gemiddelde computergebruiker in het achterhoofd te nemen bij de ontwikkeling en het wordt dan dus ook steeds gebruiksvriendelijker. Natuurlijk brengt elke verandering voor- en nadelen met zich mee en het is natuurlijk helemaal aan jou om af te wegen of de voordelen opwegen tegen de nadelen.