Computerpioniers: De eerste Personal Computers

In de ontwikkeling van onze moderne computers hebben tal van pioniers een doorslaggevende rol gespeeld. Vanaf het eind van de jaren '70 van de twintigste eeuw kwam de ontwikkeling van de computer in een stroomversnelling en werd deze toegankelijk voor iedereen: de PC, oftewel de Personal Computer zag het levenslicht.

Computers voor bedrijven

Vanaf eind jaren '50 van de twintigste eeuw raakten meer en meer bedrijven en overheden geïnteresseerd in de mogelijkheden van de computer. Met de introductie van de microprocessor in 1971 werd het steeds gemakkelijker en goedkoper nieuwe computers te produceren. In 1974 kwam Intel met de 8080-microprocessor, die ook in kleinere computers uitstekend werk kon doen. Het besturingsprogramma CP/M werd op deze computers het meest gebruikt.

Eerste Personal Computers

In 1977 kwamen er bijna tegelijk een aantal interessante computers op de markt, die qua prijs in het bereik van particuliere gebruikers kwamen. Bijvoorbeeld:

• De Apple-II van Steve Jobbs sen Steve Wozniak
• De PET, van Commodore-oprichter Jack Tramiel
• de TRS-80 van Tandy/?Radio Shack

In 1979 volgde Sinclair met de ZX-Spectrum, in 1982 volgden Commodore-64 en MSX.
Door het grote aanbod en de voor consumenten betaalbare prijsstelling, gingen er vele tienduizenden exemplaren over de toonbank.

IBM

Tot 1980 was IBM met afstand de marktleider op het gebied van zakelijke computers. De concurrentie die ineens op de proppen kwam met eenvoudige, interessant geprijsde computers noopte IBM tot een tegenzet: er moest een computer worden ontwikkeld door de thuismarkt, waar IBM tot dan toe geen aandacht voor had gehad. Omdat IBM van mening was, dat het te ontwikkelen product vooral iets was voor hobbyisten, en vooral goedkoop moest zijn, hoefde er geen nieuw ontwerp gemaakt te worden. Er moest gebruik gemaakt worden van hardware en software die al bestond.

De IBM-5150

In augustus 1981 presenteerde IBM het resultaat: de 5150. Een computer, aangeduid als Personal Computer met bescheiden specificaties:

• Intel 8088-microprocessor, op een kloksnelheid van 4,77 MHz
• werkgeheugen van 16 KB
• toetsenbord
• floppy-drive
• beeldscherm

Je ziet het goed, een harde schijf was er nog niet. De machine overtrof alle verwachtingen. In twee jaar tijd waren er ruim één miljoen exemplaren verkocht.

MS-DOS

In 1975 had Bill Gates het softwarebedrijfje Microsoft opgericht. Hij kocht voor $ 50.000 het verouderde besturingssysteem Q-DOS, en paste dit aan. Het nieuwe product kreeg de naam MS-DOS. Dit systeem kostte slechts het tiende deel van wat je voor CP/M moest neertellen, dat tot dat moment het meest gebruikte was. De kopers gingen massaal voor MS-DOS.

Foutje, bedankt

Bill Gates vroeg aan IBM toestemming om MS-DOS ook aan andere bedrijven te verkopen. De toestemming werd verleend, en daarmee gaf IBM het schip met goud door aan Microsoft en vele computerfabrikanten, zonder dat meteen in de gaten te hebben. Honderden bedrijven klopten bij Microsoft aan om een licentie te kopen voor MS-DOS. Omdat IBM in de handleiding bij de 5150 keurig had gemeld welke hardware was gebruikt, werd het concept van de betaalbare Personal Computer dankbaar door vele fabrikanten gekopieerd. De nieuwe producten werden aangeduid als pc-kloon of IBM-compatible. De goede naam van IBM verhoogde de omzet van heel wat computerfabrikanten.

Succes

IBM had er geen rekening mee gehouden dat de nieuwe Personal Computer zo'n doorslaan succes zou worden. Niet alleen de thuismarkt reageerde enthousiast op de PC, ook in de zakelijke markt was de machine een succes. Dat werd nog extra aangewakkerd toen tekstverwerkingsprogramma's, spreadsheetprogramma's en databaseprogramma's. Voor IBM betekende het, dat ze het marktleiderschap kwijtraakten aan andere fabrikanten (zoals Compaq), die zo groot konden worden dankzij IBM.

Aantallen?

Na de introductie van de PC in 1981 is het erg hard gegaan. In twintig jaar tijd waren er al 835 miljoen PC's verkocht. (onderzoek door onderzoeksbureau Gallup Organisation, in opdracht van Microsoft, 2001). In 2002 werd het miljard gehaald. Tien jaar later is dat getal ongetwijfeld al meer dan verdubbeld.

Ontwikkelingen

In dertig jaar tijd is de moderne PC enorm ver verwijderd geraakt van de oorspronkelijke 5150. Geheugen, snelheid, scherm, opslagcapaciteit, verbindingsmogelijkheden, er is een enorme ontwikkeling geweest. En dit ontwikkeling staat niet stil. Nog steeds worden PC's beter, sneller, krijgen meer mogelijkheden. Wie weet waar we over tien jaar staan...

Lees verder

• Computerpioniers: Computerpioniers (special)