De voor- en nadelen van gratis wifi

Door de gestage groei van mobiele apparaten zoals laptops, smartphones en tablets ontstond er voor bedrijven een nieuwe mogelijkheid om meer klanten binnen te halen. Veel bedrijven bieden klanten met gratis wifi of een hotspot de mogelijkheid om onderweg snel even e-mail te checken of te surfen. Ofschoon gratis wifi een voordeel lijkt te zijn, kleven er ook nadelen aan vast. De belangen van de aanbieders van gratis wifi en hotspots liggen bijvoorbeeld niet bepaald op het veilig kunnen surfen door hun klanten, maar op het binnenhalen van meer klanten voor een grotere omzet. Bovendien is de vraag: is dat gratis echt gratis en wat zijn de risico's van het gebruik?

Overal online

Voor de doorgewinterde internetbezoeker is het natuurlijk een uitkomst al die gratis wifi-aanbiedingen. Daarmee wordt de wereld echt een behoorlijk stuk kleiner en bovendien een stuk gezelliger als er tijdens het surfen ook meteen een broodje kan worden gegeten en een kopje koffie of thee gedronken. Er komen ook steeds meer aanbieders van gratis wifi bij want voor die aanbieders lonken kansen om de omzet te vergroten. Win-win dus zou je zeggen, echter de realiteit is anders.

Is het echt gratis?

Niet overal. Soms wordt van de klant gevraagd om een kleine aankoop te doen zoals een kopje koffie of een broodje. In andere gevallen wordt eerst getankt bijvoorbeeld en daarna gaat de kant pas online. Omdat er gratis wifi wordt aangeboden is de verwachting dat dan meer mensen bij de pomp zullen verschijnen waardoor de omzet toch al oploopt en dat op zich genereert ook meer omzet. Dus gratis heeft zo zijn beperkingen, maar evengoed, als het na de tankbeurt toch al lunchpauze zou zijn kun je dat net zo goed bij dat pompstation doen aangezien die tegenwoordig meer dan brandstoffen verkopen.

Zijn er risico's?

Ja die zijn er! Er is eigenlijk maar een echt argument waarom gratis wifi aanbiedingen zouden moeten worden gemeden: veiligheid! De aanbieders van gratis wifi hebben maar een belang: meer klanten binnenhalen voor meer omzet. Daar is niks mis mee en zelfs logisch, maar dat betekent in een aantal gevallen wel dat er weinig serieus met cyberveiligheid wordt omgegaan. Dat kost immers geld en soms veel geld. Bovendien gaan de aanbieders van hotspots en gratis wifi er vanuit dat iedereen van de gratis wifi gebruik moet kunnen maken en veiligheidsmaatregelen beperken dat soms. Veiligheidsmaatregelen kosten ook weer geld en die kosten wegen soms niet op tegen de baten.

Cybercriminaliteit

Veel van de gratis wifi en hotspots zijn juist vanwege de geringe of zelfs niet aanwezige beveiliging ideaal voor cybercriminelen. Deze lieden proberen op alle mogelijke manieren pincodes, wachtwoorden en persoonlijke gegevens van de nietsvermoedende gasten te ontfutselen die even van de gratis wifi of hotspot gebruik maken. Dat kan door het gewoon af te kijken, maar ook met behulp van specifieke apparaatjes luisteren zij het internetverkeer af en speuren naar creditcard gegevens en pincodes. Deze cybercriminelen zijn zelfs zo handig dat zij het internetverkeer dermate kunnen beïnvloeden dat het lijkt alsof er op een legale website wordt ingelogd dat later een nepsite blijkt te zijn van een cybercrimineel. Dit soort activiteit is bekend geworden onder de naam man-in-the-middle attack. Op het moment dat het wordt ontdekt is het vaak te laat.

Malware

Een andere vorm van cybercriminaliteit is het plaatsen van malware in de vorm van zogenaamde Trojans. Dit zijn kleine programmaatjes die vaak aan een e-mail worden gekoppeld. Klik je op de e-mail om die te openen dan lijkt er in eerste instantie niks aan de hand, maar op de achtergrond wordt de trojan (genoemd naar het paard van Troje in de Griekse geschiedenis) geïnstalleerd. Ook dan is er nog niks aan de hand. Afhankelijk van de functie kan een trojan bijvoorbeeld pas actief worden als er spullen op internet worden besteld en voor de betaling daarvan credit card gegevens moeten worden ingevoerd. Die gegevens worden vervolgens automatisch aan de maker van deze malware gestuurd waarna deze de hele wereld kan kopen.

Malware als Trojaans paard

Een trojan wordt in de regel door de meeste anti-malware programma's wel ontdekt en kan vervolgens eenvoudig worden verwijderd. Met een rootkit is dat helaas heel anders. Een rootkit wordt heel diep in het systeem geplugd en wordt door slechts enkele anti-malware programma's ontdekt en kan niet in alle gevallen worden verwijderd. Er moeten vaak hele rigoureuze maatregelen worden genomen zoals het compleet schoonmaken van de PC, laptop, tablet en smartphone (terug naar de fabrieksinstellingen) en dan helemaal opnieuw beginnen. Hoezo tablet en smartphone? Wel, tot voor kort werd aangenomen dat deze twee categorieën immuun zouden zijn voor malware, maar dat is inmiddels achterhaald. Met beide apparaten kun je per slot van rekening ook surfen en dus zijn tablet en smartphone interessant geworden om te worden gehackt.

Maatregelen

Bescherm jezelf tegen de bovengenoemde praktijken. Zorg ervoor dat je laptop, tablet of smartphone altijd is voorzien van de laatste updates van besturingssysteem. Het besturingssysteem vormt de eerste veiligheidslaag van deze apparaten en als je de updates niet installeert dan heb je mogelijk zelf gaten gemaakt waarmee malware kan worden geplaatst.

Bescherming met antimalware programma

Uiteraard is de installatie van een goed antimalware programma een goede maatregel. Sommige zijn gratis en voor andere met je betalen. De algemene mening is dat sommige van de betaalde programma's beter zouden zijn dan de gratis programma's. Dat kan zijn, maar helemaal geen programma is geen optie. Wil je geen geld uitgeven, download en installeer dan tenminste een gratis programma.

Besturingssysteem up-to-date houden

Vrijwel elk besturingssysteem stelt de gebruiker in staat om intern enkele veiligheidsmaatregelen te treffen in de vorm van een firewall bijvoorbeeld of het beperken van de wijze waarop programma's kunnen worden geïnstalleerd. Het systeem is zo in te stellen dat je altijd een waarschuwing krijgt en dat je wordt gevraagd of je het programma veilig genoeg vindt om te worden geïnstalleerd. Ook het antimalware programma geeft dergelijke waarschuwingen af en controleert elk programma op malware.

Met een Virtual Private Network optimale bescherming

Je kunt ook een VPN instellen, een Virtual Private Network, waarmee je een gesimuleerd IP adres krijgt en waardoor je in feite onvindbaar wordt. De VPN zorgt ervoor dat hEr zijn gratis VPN diensten en betaalde diensten, dus genoeg keus. Surf maar eens naar OpenVPN.net en lees over de mogelijkheden. Beperk de tijd waarop je van een gratis wifi of hotspot gebruik maakt en vermijd de uitwisseling van gevoelige en persoonlijke data. Het allerbeste? Gewoon helemaal niet gebruiken of wachten tot je in een echt veilige omgeving bent!