Toetsenbord symbolen: leestekens en meer

• De bovenste rij
• Tweede rij
• Derde rij
• Vierde rij

De bovenste rij

• Nederlands: tilde
• Engels: tilde
• Gebruik: In woordenboeken om aan te geven dat het trefwoord opnieuw moet worden gelezen. In o.a. het Spaans en Portugees boven de n (als in senor) voor een "nj" klank. In de logica om aan te geven dat het negatief is. Bij Google kun je een tilde voor een woord gebruiken om op synoniemen te zoeken. In chat- of sms-berichten wordt soms een tilde gebruikt om sarcasme aan te duiden. Verder wordt de tilde gebruikt in computertalen, wiskunde, spellen en oude bestandsnamen van Microsoft.
• Positie op toetsenbord: links van 1, houd shift ingedrukt
• ASCII: 126
• Andere tekens met tilde: Ã (195), Ñ (209), Õ (213), ã (227), ñ (241), õ (245)
• Kleine tilde ASCII: 152

• Nederlands: accent grave
• Engels: grave accent, back quote, back tic
• Gebruik: Als markeerder van toon in toontalen (bijvoorbeeld Vietnamees). Als aanduiding in het Nederlands voor een andere uitspraak dan normaal van de betreffende klinker (ook in andere talen). Voor verschillende operaties in computertalen.
• Positie op toetsenbord: links van 1
• ASCII: 96
• Andere tekens met accent grave: À (192), È (200) Ì (204), Ò (210) Ù (217) à (224), è (232) ì (236) ò (242) ù (249)

• Nederlands: uitroepteken
• Engels: exclamation mark, exclamation point, bang, pling
• Gebruik: Om een uitroep of waarschuwing an te duiden. In de taalwetenschap geeft een ! aan dat de klank een klikklank is. In strips worden extreem veel uitroeptekens gebruikt in plaats van punten. Het kan ook verrassing aanduiden.
• Positie op toetsenbord: boven 1, houd shift ingedrukt
• ASCII: 33

• Nederlands: apenstaartje, at, amfora, amfoor, ad-teken, slinger-a, alfa, adres, per adres
• Engels: at sign, asperand, commercial at
• Gebruik: In e-mailadressen en in het Engels om aan te geven waar iets is of hoeveel het kost. In SAMPA (fonetisch schrift op de computer) staat de @ voor een schwa, oftewel een stomme e. In Spaans en Portugees wordt @ soms gebruikt om geslachtsneutraal te zijn: amig@s. Officieel moet het amigos zijn voor aan groep mannelijke vrienden en amigas voor vrouwen. De @ biedt dus een combinatie van beiden, hoewel dit gebruik niet altijd evenzeer wordt gewaardeerd.
• Positie op toetsenbord: boven 2, houd shift ingedrukt
• ASCII: 64

• Nederlands: hekje, kardinaalteken, hashtag (Twitter)
• Engels: number sign, hash (Brits), pound sign (Amerikaans), crosshatch, sharp, octthorp
• Gebruik: Om aan te geven dat het om een nummer gaat. Op Twitter staat het hekje bekend als de hashtag waarna de gebruiker het onderwerp van het bericht aan kan geven waarbij alle woorden aan elkaar geschreven moeten worden. Dit geeft gebruikers ook de kans om via de hashtag te zoeken naar alle berichten daarvoor van Twitteraars. Op de telefoon wordt hekje gebruikt om aan te geven dat de invoer voorbij is. In het Engels wordt # gebruikt om een zeker gewicht aan te duiden. In muzieknotatie wordt een hekje gebruikt om aan te geven dat het om een verhoogde toon gaat (sharp in het Engels). In de Taalwetenschap geeft hekje aan dat de uiting grammaticaal is, maar geen zinnige betekenis heeft.
• Positie op toetsenbord: boven 3, houd shift ingedrukt
• ASCII: 35

• Nederlands: dollarteken
• Engels: dollar sign, peso sign
• Gebruik: Om aan te geven dat het om geld gaat (niet per se dollars of peso's). In programmeertalen geeft het dollarteken een variabele aan.
• Positie op toetsenbord: boven 4, houd shift ingedrukt
• ASCII: 36

• Nederlands: procentteken
• Engels: percent sign
• Gebruik: Om aan te geven dat iets een bepaald deel van honderd is. In sommige URL geeft % een haakje aan: ( of ). In de Taalwetenschap wordt % gebruikt om aan te geven dat de uiting door sommige sprekers wordt gezien als grammaticaal, maar door anderen niet. Verschillende programmeertalen gebruiken % om een operatie uit te voeren.
• Positie op toetsenbord: boven 5, houd shift ingedrukt
• ASCII: 37

• Nederlands: euroteken
• Engels: euro sign
• Gebruik: Om een bedrag in euro's weer te geven.
• Positie op toetsenbord: boven 5, houd shift +alt ingedrukt of de rechter alt (alt gr). Voor sommige tekensets is de combinatie alt e of ctrl-alt e nodig.
• ASCII: 128

• Nederlands: accent circonflexe, circumflex, caret, dakje
• Engels: circumflex, caret, carat
• Gebruik: In het Nederlands op woorden van Franse afkomst. Om aan te geven dat er iets mist in een tekst. In de wiskunde kan een ^ aangeven dat het om een macht gaat als superscript moeilijk is: 3^5 (drie tot de vijfde macht). In de statistiek geeft het een geschatte waarde aan. Ook programmeertalen gebruiken ^.
• Positie op toetsenbord: boven 6, houd shift ingedrukt
• ASCII: 94
• Andere tekens met circumflex: Â (194), Ê (202), Î (206), Ô (212), Û (219), â (226), ê (234) î (238) ô (244) û (251)
• Kleine circumflex ASCII: 136

• Nederlands: ampersand, en-teken, et-teken
• Engels: ampersand, and sign
• Gebruik: In plaats van "en" in bijvoorbeeld films, referenties, op enveloppen, of in bedrijfsnamen. In sms-berichten wordt & gebruikt als "en" of als rebus: b&de (bende). In HTML geeft & een specifiek karakter aan: &euro wordt het euro-teken. In een URL geeft het toegevoegde waarden aan: www.iets.nl/login.php?username=ik&password=geheim. Computertalen gebruiken & voor verschillende operaties.
• Positie op toetsenbord: boven 7, houd shift ingedrukt
• ASCII: 38

• Nederland: sterretje, asterisk
• Engels: asterisk, splat, star
• Gebruik: De asterisk wordt gebruikt om aan te geven dat er een voetnoot is, hoewel daar tegenwoordig vaker een nummer in superscript voor wordt gebruikt. In programmeertalen wordt * gebruikt om vermenigvuldiging aan te geven. In zoekfuncties is de asterisk een joker voor opvolgende tekens of woorden. Wie een wachtwoord intypt, ziet vaak sterretjes verschijnen zodat niemand eenvoudig over je schouder mee kan kijken. Een asterisk wordt gebruikt om woorden te censureren (bijvoorbeeld f*ck). In de Taalwetenschap geeft een asterisk aan dat een uiting grammaticaal incorrect is. Iets vergelijkbaar gebeurt in MSN, waar een asterisk wordt gebruikt om een woord te corrigeren: je typt per ongeluk "neit" en typt dan op de volgende regel "*niet". Ook geven sterretjes emoties, geluiden of acties aan in chatberichten zoals *lacht*, *zucht* en *schudt zijn hoofd*. Een hele rij sterretjes duidt applaus aan. Soms kan het schuingedrukte tekst aangeven, hoewel tegenwoordig de meeste systemen dit probleemloos kunnen. Sterren geven verder aan hoe goed de kwaliteit van een restaurant, hotel of film is. Op telefoons wordt het sterretje gebruikt om een menu door te komen van een gesproken systeem. KPN heeft ook codes met sterretjes, zoals het automatisch doorverbinden van een nummer via *21*. Verder speelt de * een rol in cricket, paardenraces, computerspellen, economie en sportstatistieken.
• Positie op toetsenbord: boven 8, houd shift ingedrukt
• ASCII: 42

• Nederlands: haakjes, haakje openen, haakje sluiten, soms: ronde haakjes om verwarring met andere haakjes te voorkomen.
• Engels: brackets, left parenthesis, right parenthesis, parentheses, round brackets, curved brackets, oval brackets, parens, fingernails
• Gebruik: Om extra informatie toe te voegen. In smileys laten haakjes de vorm van de mond zien, zoals in :-(. In de wiskunde en in computertalen geven haakjes aan welk deel van de formule eerst moet worden opgelost.
• Positie op toetsenbord: boven 9 en 0, houd shift ingedrukt
• ASCII: 40 (links) en 41 (rechts)

• Nederlands: liggend streepje, divisie (ook: koppelteken, afbreekstreepje en weglatingsstreepje), gedachtestreepje (ook: kastlijntje), minteken
• Engels: hyphen, minus, dash
• Gebruik: Dit toetsenbordteken is officieel een divisie, maar wordt regelmatig gebruikt voor andere, vergelijkbare streepjestekens. In het Engels heet dit een hyphen. Een divisie heeft in het Nederlands drie functies: koppelteken, afbreekstreepje en weglatingsstreepje. Het koppelteken verbindt twee woorden met elkaar en is het kortste streepje. Koppeltekens verbinden de twee achternamen van een getrouwde vrouw. Andere voorbeelden van koppeltekens zijn staakt-het-vuren en co-worker. Het afbreekstreepje breekt een woord af aan het einde van de zin. Weglatingsstreepjes laten zien dat een deel van het woord nog volgt of al is geweest, zoals in boek- en kledingkast of handschoen en -doek. Het kastlijntje wordt gebruikt als gedachtestreepje, bij sportuitslagen (3-1), bij geldbedragen (7,-) en om een bereik aan te duiden (1975-1979, pagina 4-8, 13.00-16.00 uur). Een kastlijntje is langer dan een divisie. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een half (Engels: en dash, n dash, n-rule) en een heel kastlijntje (Engels: em dash, m dash, m-rule). De Engelse termen verwijzen naar de lengte van het lijntje; te vergelijken met de lengte van een n of m. Voor gedachten wordt vaak het langere lijntje geprefereerd. In boeken met veel dialoog geeft het kastlijntje directe rede aan. Talen verschillen in hun regels en voorkeuren of een kastlijntje voorafgegeaan moet worden door een spatie of niet. In het Engels wordt verder nog onderscheid gemaakt met de figure dash, die gebruikt moet worden voor getallen die geen bereik aanduiden. Als laatste kan de divisie ook gebruikt worden als minteken. Dit geeft dan aan dat de twee getallen van elkaar afgetrokken moeten worden of dat het negatief getal is.
• Positie op toetsenbord: rechts van 0
• ASCII: 45

• Nederlands: liggend streepje, underscore, laag streepje
• Engels: underscore, low line, low dash, understrike, underbar
• Gebruik: E-mailadressen, computertalen en URLs gebruiken de underscore om een spatie aan te geven.
• Positie op toetsenbord: rechts van 0, houd shift ingedrukt
• ASCII: 95

• Nederlands: is-teken, gelijkteken
• Engels: equals sign, equal sign
• Gebruik: In de wiskunde geeft het aan dat twee kanten van een vergelijking gelijk zijn aan elkaar.
• Positie op toetsenbord: rechts van -
• ASCII: 61

• Nederlands: plusteken
• Engels: plus sign
• Gebruik: In de wiskunde geeft dit aan dat de twee getallen opgeteld moeten worden. Het wordt soms ook voor een positief getal gezet (+4: plus vier) met name in contrast met een negatief nummer. Positief geladen ionen krijgen ook een plusteken. In zoekmachines kan + gebruikt worden als vervanger van AND. Een plusteken vervangt de twee nullen in een internationaal telefoonnummer, want de verschillende telefoonsystemen in de wereld hebben andere methodes voor internationale nummers.
• Positie op toetsenbord: rechts van -, houd shift ingedrukt
• ASCII: 43

Tweede rij

• Nederlands: vierkante haken, bijbelhaken, blokhaken, spekhaken
• Engels: (left, right) square brackets, box brackets
• Gebruik: In citaten worden rechte haken gebruikt als woorden van de oorspronkelijke auteur worden vervangen, als woorden worden toegevoegd of als er commentaar wordt gegeven. Als er enkel drie punten tussen de haken staan [...] dan betekent het dat er woorden zijn weggelaten. De toevoeging [sic] betekent dat de oorspronkelijke tekst is overgenomen ondanks eventuele spelfouten. Als er een toevoeging is binnen een toevoeging dan worden rechte haken gebruikt: (zo ziet dit [de toevoeging] er dan uit). Rechte haken in documenten kunnen ook aangeven dat de woorden verplaatst moeten worden of dat de informatie nog gecontroleerd moet worden. In ubb-codes worden rechte haken gebruikt voor bijvoorbeeld dikgedrukt [ b ] waarvoor in HTML de <> tekens gebruikt worden.
• Positie op toetsenbord: rechts van p en rechts van [
• ASCII: 91 (links) en 93 (rechts)

• Nederlands: accolades
• Engels: (left, right) braces (vooral Brits), (left, right) curly brackets, accolade (voor muziek)
• Gebruik: Met een accolade verbind je meerdere regels, zowel in teksten als in muzieknotatie. In programmeertalen geeft een accolade op vergelijkbare manier een blok aan. In chatberichten geeft {} een omhelzing aan. Accolades kunnen gebruikt worden als er een toevoeging is binnen een toevoeging aan een toevoeging: (zo ziet dit [de toevoeging {van mij}] er dan uit).
• Positie op toetsenbord: rechts van p en rechts van [, houd shift ingedrukt
• ASCII: 123 (links) en 125 (rechts)

• Nederlands: backslash, terugschrap, omgekeerde schuine streep, schuine streep naar links of achter en terugstreep
• Engels: backward slash, reverse solidus
• Gebruik: In Windows scheidt de verschillende mappen. Zo kan de locatie van een map zijn: C:\Mijn documenten\Mijn muziek.
• Positie op toetsenbord: rechts van ]
• ASCII: 92

• Nederlands: rechte lijn, verticale lijn, pipe
• Engels: vertical line, vertical bar, pipe, verti-bar, vbar, vertical slash, divider line
• Gebruik: In de wiskunde wordt | gebruikt om een absoluut cijfer aan te geven en om waarschijnlijkheden te scheiden.
• Positie op toetsenbord: rechts van ], houd shift ingedrukt
• ASCII: 124

Derde rij

• Nederlands: puntkomma, kommapunt
• Engels: semicolon
• Gebruik: Twee sterk gerelateerde zinnen kun je met een puntkomma verbinden. Dit komt sterker over dan twee aparte zinnen, maar overdaad komt verheven over. Soms wordt een puntkomma gebruikt om verschillende e-mailadressen van elkaar te scheiden.
• Positie op toetsenbord: rechts van l
• ASCII: 59

• Nederlands: dubbele punt, dubbelepunt, dubbelpunt
• Engels: colon
• Gebruik: In schrift kan het een opsomming of omschrijving aanduiden. Een dubbele punt verschijnt na inleidende woorden of voor een aanhaling. Het is een Protestants gebruik om met de dubbele punt bijbelverzen te scheiden (bijv. 13:5). De dubbele punt geeft ook scheiding aan tussen de titel en ondertitel van boeken of films (The Lord of the Rings: The Two Towers). De wiskunde gebruikt de dubbele punt als "delen door" symbool of om een ratio aan te geven zoals in 1:5 (een op vijf). In het fonetisch alfabet IPA geeft een bijzondere vorm van : aan dat de klank verlengd wordt. Op internet wordt soms een dubbele punt gebruikt om acties aan te geven i.p.v. woorden (zoals de asterisk) of als de ogen van een emoticon.
• Positie op toetsenbord: rechts van l, houd shift ingedrukt
• ASCII: 58

• Nederlands: apostrof, weglatingsteken
• Engels: apostrophe
• Gebruik: In het Nederlands heeft de apostrof verschillende functies. In afgeleiden van letterwoorden hoort officieel een ' thuis (sms'en) en het kan ook bezit of meervoud aanduiden als het woord eindigt met een klinker: Anna's (van Anna) en auto's (meer dan een). Een apostrof geeft weglating aan in jaartallen ('80), aan het begin van woorden ('n, 's), in het midden van woorden (m'n, R'dam) of als samentrekking (zo'n: zo een). In het Engels wordt de apostrof gebruikt voor bezit, maar niet voor meervoud. Dit is niet alleen lastig voor Nederlanders, want ook moedertaalsprekers doen dit geregeld fout. De "greengrocer's apostrophe" is het gebruik van de ' als meervoud, bijvoorbeeld banana's. De apostrof geeft ook de minuten van een boog aan. In de taalkunde wordt het soms gebruikt om een glottisslag aan te duiden zoals voorkomt in be'amen (hiervoor worden ook een vraagteken of uitroepteken gebruikt).
• Positie op toetsenbord: rechts van ;
• ASCII: 39

• Nederlands: aanhalingsteken (openen, sluiten)
• Engels: quotation mark, double quote, quote, dirk, double mark, literal mark, double-glitch, inverted commas
• Gebruik: Voor het letterlijk citeren van andermans woorden. Het kan ook ironie aan duiden (hij had het "te druk") of een verwijzing naar zichzelf (het woord "woord"). Waar de apostrof de minuten van een boog aangeeft, worden aanhalingstekens gebruikt voor de seconden. Soms worden aanhalingstekens gebruikt voor titels van magazines, boeken, hoofdstukken, albums, liedjes, etc. Het kan ook een bijnaam weergeven als in Curtis "50 Cent" Jackson.
• Positie op toetsenbord: rechts van ;, houd shift ingedrukt
• ASCII: 34

Vierde rij

• Nederlands: komma
• Engels: comma
• Gebruik: Om twee zinnen of zinsdelen aan elkaar te verbinden die een nevenschikkende relatie hebben of tussen de onderdelen van een lijst. In het Nederlands gebruiken we een punt om grote getallen op te delen in drieën en een komma voor de decimalen (9.876.543,21) maar in het Engels is het precies andersom (9,876,543.21).
• Positie op toetsenbord: rechts van m
• ASCII: 44

• Nederlands: minderdanteken, meerdanteken
• Engels: (left, right) angle brackets, cevrons, less-than sign, more-than sign
• Gebruik: In de wiskunde om aan te duiden dat binnen een vergelijking iets meer of minder is. In een chatomgeving geeft het de status van de bezoeker aan, bijvoorbeeld <offline>. Deze tekens worden ook gebruikt om een link of e-mailadres aan te duiden, zoals <http://www.infonu.nl>. In html staan alle codes tussen deze twee tekens, bijvoorbeeld links <a> en nieuwe regel <br>. De minderdan en meerdan tekens worden vaak gebruikt als vervanging van haakjes die minder breed zijn en hoger (de officiële "angle brackets" 〈〉), omdat deze niet standaard op het toetsenbord zitten. Angle brackets worden gebruikt in de taalwetenschap om spelling aan te duiden, in woordenboeken om voorbeelden aan te geven, in boeken om gedachten weer te geven en in de literatuurwetenschap om woorden aan te geven die verloren zijn gegaan en gereconstrueerd door de huidige auteur. In Chinees en Koreaans geven angle brackets boektitels aan.
• Positie op toetsenbord: rechts van m en rechts van <, houd shift ingedrukt
• ASCII: 60 (minderdan) en 62 (meerdan)

• Nederlands: punt
• Engels: period (Amerikaans), full stop (Brits), dot (computer), decimal point
• Gebruik: Om het einde van een zin aan te duiden. In webadressen scheidt een punt de onderdelen van een link: www.infonu.nl. Computers gebruiken de punt om een extensie aan te duiden, zoals .doc, .pdf of .mpg. Afkortingen hebben soms ook punten: i.p.v. en m.i.v. In het Nederlands gebruiken we een punt om grote getallen op te delen in drieën en een komma voor de decimalen (9.876.543,21) maar in het Engels is het precies andersom (9,876,543.21) en de punt heet dan ook een decimal point.
• Positie op toetsenbord: rechts van ,
• ASCII: 46

• Nederlands: schuine streep, slash, schrap, Duitse komma of forward slash
• Engels: slash, stroke, slant, forward slash, forward stroke, diagonal, solidus, virgule
• Gebruik: In webadressen scheidt de schuine streep verschillende mappen. Zo is infonu.nl de homepage en kun je vanaf daar verschillende pagina's bekijken in andere mappen, zoals infonu.nl/infoteurs. In UNIX geldt dit ook voor mappen op de computer, waar Windows de backslash gebruikt. Sommige chatprogramma's gebruiken de slash als indicatie dat er een commando volgt, bijv. /enter room. Het Nederlands gebruikt de schuine streep voor keuzes (hij/zij), breuken (3/4), in afkortingen (t/m) of als einde regel-aanduiding in poëzie. Soms zie je ook slashes als scheiding tussen de cijfers van een datum: 7/8/1999. In de taalwetenschap wordt een losse transcriptie van spraak tussen slashes gezet: /slasjus/.
• Positie op toetsenbord: rechts van .
• ASCII: 47

• Nederlands: vraagteken
• Engels: question mark, interrogation point, question point, query, eroteme
• Gebruik: Aan het eind van een zin om een vraag aan te duiden. In de taalwetenschap wordt een vraagteken gebruikt om aan te geven dat de grammaticaliteit van een uiting twijfelachtig is. Op internet kom je vraagtekens tegen in zoekopdrachten zoals: http://www.vertalen.nu/vertaal?van=eng&naar=nl&vertaal=
• Positie op toetsenbord: rechts van ., houd shift ingedrukt
• ASCII: 63