Veilig op internet

Het internet is niet bepaald een veilige plek. Computers worden er blootgesteld aan tal van risico's. Gedupeerden kunnen mogelijk grote financiële schade leiden, verloren gegane persoonlijke gegevens kunnen vaak niet worden vervangen. En niet alleen op internet tref je tegenwoordig zaken als phishing aan, het verplaatst zich ook naar apps bestemd voor smartphones. Deze bijdrage vertelt je wat de grootste gevaren zijn die op de loer liggen voor gebruikers en wat je voor meer veiligheid kan doen.

De risico's van internetgebruik

Hoax- en spam-e-mails zijn evenals elektronische kettingbrieven voor het individu eerder een belasting dan een bedreiging. Maar een reëel risico vormt wel malware: virussen, wormen en Trojaanse paarden kunnen ernstige schade aanrichten. Ze infecteren het PC-systeem, wat een onherstelbaar verlies van gegevens met zich mee kan brengen en tot softwareschade kan leiden. In het gunstigste geval kost dit soort kwaadaardige software de gebruiker alleen maar tijd en nerveuze inspanning om bestanden en systemen weer te herstellen. In het ergste geval kunnen belangrijke gegevens worden gewist of door derden worden gebruikt, zoals adresgegevens, bankrekening- en creditcardgegevens.

Vooral phishing-aanvallen zijn verraderlijk

Met legitiem ogende e-mails proberen criminelen je op nagemaakte websites te lokken, die lijken op portals voor internetbankieren of bekende veilingsites. Geef je op zo'n vervalste site je inloggegevens of rekeninginformatie in, dan raken die dus in handen van de vervalsers.

En in de afgelopen jaren is ook het aantal aanvallen van zogenaamde "scareware" en "ransomware" toegenomen. Dit soort malware verspreidt zich als een worm of Trojan en blokkeert voor gebruikers na infectie de toegang tot bestanden of functies van hun PC, of suggereert dat in ieder geval. Voor het opheffen van die blokkering verlangen de bedriegers een geldbedrag, zogenaamd om een vermeend anti-virus programma mee te kopen of als boete voor een voorgewende juridische schending.

Privacy en veiligheid ook bij smartphones een heikel thema

Tegenwoordig staat de gebruiker zijn gegevens vaak geheel vrijwillig af aan een groot aantal diensten, bijvoorbeeld op sociale netwerken of smartphone apps die met lokalisatiefuncties werken of de toegang tot adresboeken verlangen. Doorgaans heeft men er geen notie van wat die online service of app-aanbieder eigenlijk doet met die gegevens. Niet zonder risico dus.

Ter illustratie: in januari 2014 bleek dat honderden gebruikers hun inloggegevens van Mijn Telfort hadden afgestaan aan een clandestiene “nep”-app. Niet lang daarna lagen adresgegevens, rekeningnummers en factuurgegevens gewoon op straat. Misbruik zoals bij bedoelde “Telfort-app” is trouwens geen uitzondering. Zo was er bijvoorbeeld de app die sms-berichtjes uitlas met tancodes voor internetbankieren. De verplaatsing van internet naar mobiel is niet zo verwonderlijk omdat het mobieltje voor steeds meer zaken ingezet en er is daar voor criminelen dus veel meer te halen.

Zoek informatie bij over privacybeleid en gegevensbescherming

Naast talloze bonafide apps, weliswaar óók met grote “datahonger”, zijn er ook kwaadaardige apps die zich voordoen als een populair spel. Eenmaal geïnstalleerd maken ze misbruik van het adresboek van de telefoon voor het versturen van spam of minder onschuldige zaken. Het vraagt enig doorzettingsvermogen van de gebruiker maar hij doet er goed aan om, bijvoorbeeld op de website van de dienst of aanbieder van de app, te zoeken naar de algemene voorwaarden en aanvullende informatie over het privacybeleid en gegevensbescherming. Elke gebruiker kan dan voor zichzelf de afweging maken of de voordelen van het gebruik, het prijsgeven van persoonlijke gegevens waard is. Je kan je bijvoorbeeld afvragen of Facebook wel jouw telefoonnummer moet weten.

Lees verder

• Internetbankieren niet zonder risico
• Banen in cybersecurity voor het oprapen
• Internetbankieren, praktisch maar niet zonder risico
• Risico phishing-aanvallen op internet