Van CD naar MP3: allemaal voordelen of zijn er ook nadelen?

MP3 is al een behoorlijk ingeburgerd begrip. Veel jongeren en kinderen zijn er al mee opgegroeid en hebben zelf nog nauwelijks ervaring met een fysieke mediadrager, als de CD. Om maar helemaal niet te spreken van elpees of cassettebandjes. Toch is de CD nog niet helemaal van het toneel verdwenen. Veel mensen hebben nog een hele collectie staan en ook nieuw worden ze nog steeds verkocht. MP3 is misschien wel ouder dan je denkt. Het bestandsformaat is al in 1992 ontworpen, door de MPEG groep. Sinds 1994 bestaat er software waarmee MP3 bestanden gemaakt en afgespeeld kunnen worden. MP3 staat overigens voor MPEG-1 Audio Layer 3.

De CD is kwalitatief goed

In veel opzichten is de CD een erg goede mediadrager. In de eerste plaats is de geluidskwaliteit erg goed te noemen. De meeste muziek die tegenwoordig gespeeld wordt via digitale bestanden is van lagere kwaliteit dan de oude vertrouwde compact disc. In sommige gevallen is dat verschil zelfs erg groot. Daarnaast slijt een CD ook niet, waardoor ze erg lang bruikbaar blijven. Het grootste nadeel aan de CD is het relatief grote formaat en de beperkte hoeveelheid muziek die er op past.

Minder data

Het is dan ook geen wonder dat digitale muziekbestanden, zoals MP3, zo'n succes geworden zijn. In de eerste instantie was het bijzondere aan MP3 bestanden vooral het kleine formaat dat mogelijk was. Door slimme compressie technieken, kon een minuut muziek ineens opgeslagen worden in ongeveer 1 megabyte data. Vergelijk je dat met de hoeveelheid informatie op een CD dan is dat ongeveer een factor tien kleiner.

Een hele muziekbibliotheek in je hand

Het ruimtebesparende aspect van MP3 bestanden heeft ervoor gezorgd dat het ineens mogelijk was veel meer muziek op een mediadrager te zetten. Op de 650MB die aan data op een CD past, kun je een dikke tien uur aan muziek kwijt. Maar ook CD's als datadrager is grotendeels geschiedenis. Tegenwoordig heb je Mp3 spelers en telefoons met vele Gigabytes aan ruimte. Daar kun je enorm veel muziek op kwijt. Op een enkele Gigabyte past al zo'n duizend uur muziek. Een hoeveelheid muziek die de gemiddelde muziekliefhebber in totaal niet eens in zijn collectie had. Dat zijn namelijk meer dan duizend audio CD's of Elpees.

Is de kwaliteit van MP3 goed of slecht?

De kwaliteit van het gemiddelde MP3'tje is echter lager dan wat je op een CD aantreft. In de beginperiode van MP3 werd muziek vaak gecodeerd met een datadichtheid van 128 kilobit per seconde. Dit wordt ook wel de bitrate genoemd. Om het eenvoudig te houden: 128 kilobit is hetzelfde als 128 / 8 = 16 kilobyte. Dat betekent dat je per minuut dus 16 x 60 = 960 kilobyte, of ongeveer 1 megabyte aan data hebt.

De bitrate die gebruikt moet worden bij het maken van het MP3 bestand stel je vooraf in. Om die reden zie je ook vaak MP3's met een veel hogere bitrate. Bijvoorbeeld 192 kilobit (24 kilobyte) of 320 kilobit (40 kilobyte). Vanzelfsprekend zijn deze bestanden ook groter. Niet alleen de bitrate is van belang. Aangezien software algoritme de conversie uitvoeren is het natuurlijk wel van belang een goed geïmplementeerd algoritme te gebruiken. Niet alle zogenaamde encoders zijn even goed. Neem je een goede encoder, zoals LAME, dan zal bij een bitrate van 256 kilobit of zelfs 320 kilobit de muziekkwaliteit zo goed als gelijk aan CD-kwaliteit zijn.

Hoe wordt MP3 zo klein?

In MP3 worden een aantal technieken gebruikt om de bestandsgrootte zo klein mogelijk te maken. Het is een zogenaamd 'lossy' bestandsformaat, wat betekent dat er data verloren raakt, tijdens de conversie. Zo worden tonen weggelaten die een mens niet echt waarneemt. Bijvoorbeeld door te kijken naar het volume van verschillende tonen op een bepaald moment en de zachte onhoorbare elementen weg te halen. Ook wordt de muziek voor het linker en rechter kanaal maar eenmaal opgeslagen, zolang beide kanalen gelijk zijn.

Hoe goed kun je het verschil horen?

Dit verschil in kwaliteit is in veel gevallen wel te horen. Het hangt natuurlijk af van het soort muziek dat je luistert en hoe getraind of gevoelig je gehoor is. Daarbij is ook de kwaliteit van de apparatuur waarmee de muziek afgespeeld wordt van groot belang. Luister je met een setje oordopjes van een paar euro via je telefoon, dan zal je het verschil misschien niet zo snel opmerken. Maar heb je thuis een leuke audio installatie staan, dan zal je het verschil wel kunnen horen. Om die reden is de hogere bitrate wel aan te raden. De extra ruimte die de bestanden innemen, is in veel gevallen niet echt een probleem.

Anders dan MP3

In dit artikel hebben we alleen gesproken van MP3 bestanden. Er zijn echter nog een aantal andere populaire digitale audioformaten. De principes komen grotendeels overeen. Een kleinere bestandsgrootte betekent veelal een lagere kwaliteit resultaat en vice versa. Met bepaalde nieuwere bestandsformaten kan een betere verhouding tussen kwaliteit en bestandsgrootte worden behaald, maar het gaat dan niet om een dramatisch verschil met MP3.

Lees verder

• FLAC: Eenvoudig CD's met maximale kwaliteit digitaliseren!
• Mp3, Wav, Ogg Vorbis, WMA en FLAC: wat zijn de verschillen?
• Van CD naar MP3: allemaal voordelen of zijn er ook nadelen?