Gebruik en betekenis van lettertypen

Of het nou voor een website, een essay of een bordje is; lettertypen, ook wel fonts genoemd, bepalen in grote mate hoe de getoonde informatie op een ontvanger overkomt. Een verkeerd lettertype kan een tekst bijvoorbeeld luchtig laten overkomen, daar waar deze juist serieus bedoeld is. Anderzijds is het ook mogelijk dat een verkeerd gekozen lettertype de tekst dusdanig onprofessioneel laat overkomen, dat de tekst niet eens meer gelezen wordt.

Indeling lettertypen

Een grove schatting van het aantal in omloop zijnde lettertypen brengt de teller op zo’n 200.000 stuks, waarbij nog steeds nieuwe lettertypen worden toegevoegd. In grote lijnen kunnen we deze lettertypen indelen in drie categorieën, hoewel er meerdere verschillende indelingen circuleren. Deze zijn de decoratieve lettertypen, schreeflettertypen en schreefloze lettertypen.

Decoratieve lettertypen zijn over het algemeen relatief onrustige lettertypen die door hun expliciete vormgeving gebruikt kunnen worden om een bepaalde indruk neer te zetten. Ze zijn daarnaast uitermate geschikt om de aandacht te trekken, maar indien verkeerd gebruikt zijn het juist deze lettertypen die een totaal verkeerde indruk van de aangeboden tekst neer kunnen zetten. Er dient dan ook voorzichtig en met mate omgegaan te worden met deze typen. Een veel voorkomende fout is tegenwoordig het typen van complete teksten in Comic Sans. Hoewel dit lettertype uitermate geschikt is om een luchtige toon te zetten, is het fabriceren van complete teksten in dit lettertype slechts een uiting van amateurisme; er zijn zelfs complete anti-comic sans website’s en hyves’.

Schreeflettertypen zijn lettertypen die een klein randje als decoratie aan de buitenkanten van diverse letters hebben. Het ideale voorbeeld hiervan is bijvoorbeeld de R van Times New Roman. Hier zien we dat links boven de bolling van de R nog doorgaat in een klein lijntje links van de verticale lijn. Daarnaast zit aan de onderkant van deze verticale lijn een horizontaal streepje, waar de R op lijkt te rusten. Deze “onnodige” streepjes maken een lettertype een schreeflettertype. Schreefloze lettertypen bezitten deze streepjes niet. Een andere aanduiding van schreeflettertypen en schreefloze lettertypen is sans serif en serif. Het verschil in uitstraling tussen beide typen is in grote lijnen dat schreeflettertypen veel serieuzer overkomen. De streepjes in serif lettertypen komen overigens nog uit de tijd dat letters in steen gebeiteld moesten worden; de streepjes waren toen een noodzaak om de letters goed recht te krijgen.

Betekenissen en uitstraling

Hoewel veel lettertypen op elkaar lijken en misschien voor de leek geen daadwerkelijke verschillen bevatten, zijn deze er wel degelijk. Een selectie binnen deze lettertypen kan een en ander verduidelijken:

Neue Helvetica

Dit lettertype is ontworpen door de Zwitserse studio Linotype Design Studio. Het lettertype blinkt uit in een simpele strakke vormgeving, zonder onnodige toeters of bellen. Juist deze neutrale uitstraling maakt dit lettertype voor veel vormgevers en tekstschrijvers ideaal. Aan de andere kant heeft juist de wat dikkige, neutrale uitstraling ook het gevaar dat velen het gaan zien als “goedkoop”.

Arial

Als standaard schreefloos lettertype werd Arial ontworpen voor Microsoft door Monotype. Het lettertype draagt een grote overeenkomst met Helvetica, een lettertype wat door Microsoft werd overwogen om gratis mee te geven in Windows. De kosten hiervan waren echter te hoog; waardoor Microsoft Arial liet ontwikkelen als goedkoop alternatief. Tegenwoordig is dit een van de meest gebruikte lettertypen, waardoor het een neutrale uitstraling heeft.

Times New Roman

Een van de meest gebruikte lettertypen op dit moment is Times New Roman. Dit schreeflettertype heeft een prettige vertrouwde, maar vooral geen onnodig koude, uitstraling wat het lettertype uitermate geschikt maakt om langere teksten in te produceren. Het letterype is dan ook oorspronkelijk ontworpen voor de krant de Times uit Groot-Brittannië. Het designbureau, Monotype, heeft dit lettertype in de jaren 30 niet alleen ontworpen voor lange teksten, maar tevens om een snelle productie van de kranten mogelijk te maken.

Verdana

Dit lettertype is speciaal ontwikkeld voor weergave op digitale apparaten. Er is gekozen om dit schreefloze lettertype duidelijk leesbaar te maken door het vergroten van de witvlakken bij de letters. Het lettertype stamt uit 1996 en wordt tegenwoordig zoals veel bekende lettertypen standaard bij Word geleverd. Een aantal organisaties en bedrijven gebruiken dit lettertype vanwege de duidelijke uitstraling voor briefpapier.

Keuze voor een lettertype

Met de enorme keuze aan lettertypen is het lastig om de juiste keuze te maken, een keuze voor een verkeerde font kan immers een grote invloed hebben op hoe de boodschap overkomt. Zelfs grotere bedrijven maken hierin nogal eens de verkeerde keuze; op internet zijn er nog genoeg geïrriteerde reacties te vinden over een lettertype uit de succesfilm Avatar die verkeerd gekozen zou zijn. Nou is deze laatste misschien een wat overtrokken voorbeeld, maar het geeft wel duidelijk aan dat de inhoud de vorm niet altijd kan compenseren. Het ontwerpen en kiezen van lettertypen voor bepaalde onderwerpen en teksten is dan ook een speciaal vakgebied: Typografie. Deze specialisten kunnen u voor de juiste keuze verder op weg helpen. Daarnaast zijn er natuurlijk nog genoeg “veilige” keuzes te maken uit de gratis Windows lettertypen, of de lettertypen die op internet worden aangeboden.