Wat is het Tor-netwerk?

Tor staat voor 'The onion router'. Grote kans dat je er weleens van hebt gehoord. Maar wat is Tor eigenlijk? Dit netwerk stelt je in staat om anoniem online te communiceren en je privacy te beschermen. Het wordt veel gebruikt door journalisten die personen anoniem willen interviewen en mensen die om andere privacyredenen onopgemerkt willen communiceren. Maar hoe werkt de Tor-software en wat kun je er precies mee?

Inhoud

• Wat is het 'deep web'?
• Wat is 'Onion routing'?
• De opkomst van Tor
• Is het netwerk waterdicht?
• Alternatieve software

Wat is het 'deep web'?

Dit is het deel van het internet dat je normaal niet kunt zien of bereiken. De websites op het deep web zijn niet te vinden met gewone zoekmachines zoals Google, Yahoo of Bing. Toch is het deep web vele malen groter dan het 'normale' web. Je kunt het vergelijken met een ijsberg. De top komt boven water maar het grootste deel zie je niet. Wanneer je bij informatie wilt komen die niet op het normale web te vinden is, kun je gaan zoeken in online archieven of gebruik maken van speciale webbrowsers.

Het deep web wordt vaak verward met het dark web. Deze twee zijn echter niet hetzelfde. Het dark web is een deel van het deep web. Hier zijn de IP-adressen van de servers van websites verborgen, waardoor je niet kunt zien wie de sites beheert of bezoekt. Je kunt alleen toegang krijgen tot dit deel van het internet met bepaalde software, zoals die van Tor.

Wat is 'Onion routing'?

Om te begrijpen wat Tor is en hoe het werkt, dien je eerst dit begrip te kennen. Zoals uit de naam af te leiden is, is The onion router gebaseerd op 'Onion routing'. Deze techniek stelt personen in staat om anoniem te communiceren via een computernetwerk.

Het werkt als volgt: miljoenen personen maken gebruik van het Tor-netwerk. Ieder van deze personen wordt automatisch een 'tussenpersoon' van dit netwerk. Wanneer er een bericht verstuurd moet worden, gaat het via meerdere willekeurige tussenpersonen naar de ontvanger. Eerst wordt het bericht versleuteld. Elke tussenpersoon krijgt alleen de informatie te zien die nodig is om het bericht naar de volgende tussenpersoon te sturen. Zo wordt er elke keer een 'laag' van de informatie ontcijferd, waardoor uiteindelijk het echte bericht overblijft en bij de juiste persoon aankomt. De manier waarop elke keer een laag wordt verwijderd om informatie door te geven kan worden vergeleken met het pellen van een ui. Dit is waar de naam vandaan komt.

Je kunt toegang krijgen tot het Tor-netwerk door de Tor-browser te gebruiken. Hiermee kun je anoniem websites bezoeken, zelfs wanneer die niet beschikbaar zijn met normale zoekmachines zoals Google of Yahoo. Het gebruiken van Tor is anno 2016 volledig legaal. In veel gevallen wordt Tor gebruikt door personen in landen zoals China, waar veel websites geblokkeerd zijn. In landen zonder persvrijheid beschermen journalisten hiermee de privacy van personen die ze interviewen en van zichzelf. Ook wordt het gebruikt voor militaire doeleinden. Zo gebruikt de Amerikaanse marine Tor bijvoorbeeld voor het onopgemerkt verspreiden van belangrijke informatie.

Toch zijn er ook enkele grote nadelen aan deze anonieme manier van communiceren. Er zijn bijvoorbeeld mensen die hier misbruik van maken en zich bezighouden met illegale activiteiten via dit netwerk. Denk maar aan de in 2013 gesloten online zwarte markt Silk Road.

De opkomst van Tor

De techniek waar dit open netwerk op gebaseerd is, Onion routing, is in 1995 ontwikkeld door Michael G. Reed, Paul F. Syverson en David M. Goldschlag. Zij werkten voor DARPA (Defense Advanced Research Projects Agency). Deze techniek is ontwikkeld voor militaire doeleinden, maar tegenwoordig wordt het vrijwel overal voor gebruikt.

Het Tor-netwerk werd voor het eerst in 2002 uitgebracht met het idee om privacy van individuelen te beschermen en kreeg daarvoor van verschillende organisaties financiële steun. Tegenwoordig wordt het netwerk onderhouden door een groep vrijwilligers en enkele vaste werknemers. Deze ontwikkelen de software en leveren de servers voor het Tor-netwerk. De organisatie die dit allemaal beheert heet 'The Tor Project'.

Is het netwerk waterdicht?

Dit netwerk is zeker niet helemaal waterdicht. Er zijn enkele beperkingen en uitzonderingen die een risico vormen voor je privacy. Wanneer je Tor gebruikt om websites te bezoeken, wordt het eerder genoemde Onion routing toegepast. In dit geval kan de laatste tussenpersoon je internetactiviteiten volgen, zelfs al weet die persoon niet wiens activiteiten dit zijn.

Na het veranderen van bepaalde standaardinstellingen, zoals bijvoorbeeld het inschakelen van JavaScript, wordt het voor sites die hierom vragen mogelijk je IP-adres te achterhalen. Zo zijn er nog een aantal mogelijke situaties waarin Tor niet helemaal waterdicht is, maar zolang je de standaardinstellingen van de Tor-browser niet aanpast, minimaliseer je deze.

Alternatieve software

The onion router is niet de enige software met als doel het beschermen van je privacy. Er zijn meerdere alternatieven voor Tor met ongeveer dezelfde functies die in sommige gevallen zelfs beter werken.

Enkele voorbeelden:

• Tails
• 12P
• Freenet
• Freepto
• Tox