Online proctoring bij tentamens op afstand

Online proctoring kan worden ingezet om fraude te detecteren bij het maken van tentamens op afstand. Opnames gemaakt door de webcam worden dan door een proctoringbedrijf opgeslagen op een server en middels algoritmes en de inzet van menselijke reviewers worden deze beelden dan na afloop gescreend. Bij proctoring worden ook opnames van het scherm van je laptop gemaakt en opgeslagen. Het gebruik van dit soort software door universiteiten en hogescholen raakte in een stroomversnelling toen vanwege de corona-crisis studenten hun tentamen niet op locatie konden maken. Wel zijn er bezwaren op het gebied van privacy.

Online proctoring in het onderwijs

• Tentamen maken op afstand
• Wat is online proctoring?
• Privacy houdt universiteiten en hogescholen bezig
• Universiteit Utrecht

Tentamen maken op afstand

Wie denkt aan het maken van een tentamen op de universiteit of hogeschool ziet al snel een collegezaal gevuld met tafels en stoelen voor zich waar studenten vaak nog met pen en papier een toets maken. Sommige onderwijsinstellingen maken het anno 2020 tevens mogelijk om tentamens op een laptop te maken. Het maken van tentamens op afstand was in Nederland tot het uitbreken van de wereldwijde corona-crisis nog niet zo ingeburgerd. Toen scholen en universiteiten als gevolg van de maatregelen tegen de pandemie moesten sluiten betekende dit dat er in korte tijd veel werk verzet moest worden. Colleges werden al snel digitaal aangeboden. Maar hoe maak je een tentamen wanneer je niet naar de onderwijsinstelling mag afreizen? Dit is mogelijk op afstand wanneer er digitale surveillance gebruikt wordt in de strijd tegen fraude. Je maakt je tentamen dan vanuit huis op je eigen laptop terwijl er door een surveillant of examinator wordt meegekeken via je webcam. Daarnaast kan gebruik gemaakt worden van online proctoring.

Wat is online proctoring?

Wanneer je op afstand een tentamen maakt dan kun je je webcam en microfoon open zetten zodat een surveillant of examinator mee kan kijken. Zo kan gedetecteerd worden of er niet bijvoorbeeld iemand de antwoorden voorzegt of dat je je boek erbij pakt terwijl dit niet is toegestaan. Wat je webcam echter niet laat zien is wat jij op je scherm ziet tijdens het maken van het tentamen. Je zou daardoor alsnog kunnen frauderen door in een ander venster een samenvatting open te zetten of via Google op zoek te gaan naar informatie die je er niet bij zou mogen hebben. Om dit te detecteren kan gebruik worden gemaakt van online proctoring.

Bij online proctoring wordt software ingezet om de beelden van jouw webcam op te slaan. Deze videobeelden kunnen dan na afloop nauwkeurig worden bestudeerd om eventuele fraude te detecteren. Algoritmes worden ingezet om te zoeken naar verdachte hand- en oogbewegingen. Daarnaast worden er ook opnames gemaakt van je scherm (screencapture). Om zichzelf te identificeren wordt studenten gevraagd bij het begin van de opname hun identiteitsbewijs of paspoort voor de camera te tonen.

Bij het analyseren van de beeldopnames en schermopnames door een proctoringbedrijf kan gebruik worden gemaakt van logaritmes of menselijke reviewers of een combinatie van beide. Wanneer de software mogelijke fraude detecteert dan kan een menselijke reviewer de beelden nader bekijken. Daarbij kan dan ook rekening gehouden worden met instructies vanuit de opleiding over bijvoorbeeld het gebruik van kladpapier of rekenmachines.

Privacy houdt universiteiten en hogescholen bezig

Het feit dat er voor online proctoring beeldmateriaal van webcams wordt opgenomen en opgeslagen roept natuurlijk vragen op met betrekking tot privacy. Dit al helemaal vanwege het feit dat identiteitsdocumenten getoond moeten worden en waarvan beelden worden opgeslagen op een server. Je moet er dan maar vanuit gaan dat door de proctorbedrijven die deze programma's aanbieden zorgvuldig wordt omgesprongen met je gegevens. Door de uitbraak van de corona-pandemie en de daaruit volgende sluiting van universiteiten en hogescholen is het gebruik van proctoring echter in een stroomversnelling terechtgekomen. Onder meer de Universiteit Utrecht, Universiteit van Tilburg, TU Eindhoven en Hogeschool Rotterdam overwogen of besloten in april 2020 om voor de tentaminering in het laatste onderwijsblok van het collegejaar 2019/2020 een vorm van proctoring in te zetten. Avans Hogeschool en Hogeschool Leiden kondigden daarentegen aan dat zij juist geen proctoring zullen inzetten.

Universiteit Utrecht

De Universiteit Utrecht maakte op 30 april 2020 bekend dat het bij een aantal opleidingen voor de toetsing in onderwijsblok 4 steekproefsgewijs online proctoring gaat inzetten. De leverancier van de online proctoringsoftware is in dit geval ProctorExam. De universiteit erkent dat er op het gebied van privacy bezwaren zijn tegen het inzetten van proctoring. Het weegt dit belang echter af tegen het belang dat studenten hebben bij het doorgaan van de tentamens. Zouden deze niet door kunnen gaan dan zou dit bij veel studenten tot studievertraging leiden. Studenten die desondanks bezwaar hebben tegen de inzet van proctoring mogen ervoor kiezen het tentamen op een later tijdstip fysiek op de universiteit te maken. Er wordt op gewezen dat de kans echter groot is dat dit tot studievertraging leidt en dat de student hiervoor zelf het risico draagt.