De invloed van het internet op ons leven

Welke invloed heeft het internet op onze manier van leven: maakte het van ons ongeduldige en oppervlakkige mensen zoals sommigen beweren of zijn er ook voordelen aan verbonden? Of ligt het oordeel ergens tussenin?

Wat rest er van het oorspronkelijke opzet?

De bedoeling van het opstarten van het internet was zonneklaar: mensen met elkaar in verbinding brengen waardoor ze op een onbevangen manier informatie met elkaar konden uitwisselen, zonder kosten en zonder remmingen, met geen controle van wie dan ook. Maar al snel bleek dat de gebruikers van het net zich er steeds meer aan begonnen te hechten en velen er een verslaving aan overhielden en wat met de nieuwe generatie die opgroeit met het internet? Haalt zij er voordeel uit?

In Zuid-Korea bijvoorbeeld zijn de meeste internetverbindingen ter wereld en kan je er tot tien maal sneller downloaden dan in Europa. 62% van de kinderen tussen de drie en vijf jaar oud surfen op het net met een gemiddelde van acht uur per week. 210 000 kinderen die zich op het net begeven surfen tot 18 uur per dag. Deze internetverslaving heeft tot gevolg dat 80% van die kinderen medicatie moet nemen en 23% zelfs in het ziekenhuis belanden met psychische problemen. Zonder het internet worden jongeren angstig en labiel, voelen ze zich leeg, hebben geen reëel contact meer met vrienden en lopen de spanningen met de ouders op.

Waar komt die verslaving vandaan?

Alles begon eigenlijk met de creatie van Facebook door een aantal studenten van de Harvard-universiteit in Amerika. Zij maakten een site waarop studenten van de school met elkaar contact konden houden en efficiënt informatie uitwisselen zoals berichten, foto’s, evenementen die gepland werden enzovoort.

Toen bleek dat er ook massale interesse was van buiten de school werd de site opengegooid. Hoe meer gebruikers er zich aanmeldden, hoe meer verbindingsmogelijkheden die hadden en hoe meer anderen er ook bij wilden horen zodat het systeem uiteindelijk zelfonderhoudend werd. Elke gebruiker bouwde aldus een vriendenkring op die zich steeds meer uitbreidde. Men werd nieuwsgierig naar wat elkeen op de site plaatste en logde dus regelmatig aan voor updates. De traditionele nieuwsgierigheid van de mens naar wat anderen deden speelde hierin natuurlijk een grote rol.

Newsfeed

Om de overvloed aan informatie te kanaliseren en overzichtelijker te maken introduceerden de initiatiefnemers de ‘newsfeed’, een nieuwsoverzicht dat bij elke ‘vriend’ belandde waardoor hij meteen kon zien wat zijn contacten aan nieuws op hun profiel hadden geplaatst. Bij de lancering bleken de meeste gebruikers dit niet te kunnen smaken omdat dat als een inbreuk op hun privacy werd ervaren maar al snel bleek dat mensen zich werkelijk interesseerden voor wat er bij hun vrienden gebeurde waarvan ze updates in real time kregen toegestuurd.

Dit systeem veroorzaakte een echte revolutie op het net want andere sites gingen op dit principe inspelen. Denk bijvoorbeeld maar aan Twitter, waarbij je met korte berichtjes op de hoogte gesteld wordt van wat mensen doen die jij volgt.

Geen tijd meer voor jezelf

Zo kreeg je het fenomeen van internetgebruikers die zich constant aanmeldden om te kijken wat hun ‘vrienden’ gepost hadden of waarmee ze bezig waren en dit gekoppeld aan de eigen berichtjes die ze de wereld instuurden om diezelfde vrienden op de hoogte te houden van waarmee zij bezig was.

Het gevolg is dat internetfanaten geen tijd meer hebben voor zichzelf en constant ingelogd blijven: ze hebben een of meer eigen blogs, een profiel op Facebook en wellicht op andere socialenetwerksites, zijn geabonneerd op een of meer podcasts of houden er zelf een bij, hebben een Twitteraccount en daarnaast ontvangen en versturen ze nog de nodige emails. Men verdrinkt in de informatie als het ware en dan spreken we nog niet over de behoefte om informatie over bepaalde onderwerpen te gaan opzoeken (studies, werk, vakantie, vrije tijd) of gewoon de interesse voor dit of dat wat ook tijd op het internet vereist.

De nadelen

Tegenstanders van het internet verwijzen dus (met reden) naar het verslavend effect van het web. Er rest geen tijd meer voor eigen activiteiten of voor reël contact met mensen. Het begrip ’vriend’ wordt gedegradeerd tot oppervlakkige contacten met virtuele personen om het even waar in de wereld, terwijl de echte vrienden in de kou blijven staan of nog weinig aandacht krijgen. Met andere woorden: het internet heeft een nefaste invloed op het sociale leven van de mens.

Aangezien het surfgedrag steunt op het gebruik van de zogenaamde hyperlinks die je doorsturen naar sites die je ook kunnen interesseren en weinigen lang op een site blijven, ook slechts snel stukjes informatie meepikken door diagonaal te lezen, blijkt oppervlakkigheid inherent aan het gebruik van het internet. Typisch is bijvoorbeeld dat studenten aan de beste universiteiten volgens hun hoogleraren een hekel blijken te hebben aan het lezen van boeken. Samenvattingen hebben het meeste succes. Hoe zou u reageren mocht een dokter alleen hoofdzaken van recent wetenschappelijk onderzoek in zijn praktijk verwerken en de details negeren? De intellectuele luiheid is geboren.

De voordelen

Wie een oordeel uitspreekt over een nieuwe evolutie in het menselijk gedrag trekt altijd vergelijkingen met wat vroeger de norm was maar neemt vaak niet de moeite om het gedrag op zich te beoordelen en te kijken wat het eigenlijk inhoudt. Wie de filmpjes op YouTube bekijkt kan soms denken: wat voor een onzin heeft men nu weer gepost, maar men gaat er vaak aan voorbij dat mensen soms veel energie in hun project steken. Een filmpje van een kat die op een piano speelt kan veel voorbereiding gevergd hebben, kan onstaan zijn door een samenwerking van verschillende personen die elk met een bepaald idee naar voren kwamen. Men heeft de nodige tijd uitgetrokken om een geschikte locatie te zoeken en de actie zo optimaal mogelijk in beeld te brengen. Achter de video kan een idee zitten om iets duidelijk te maken: creativiteit met een bepaalde visie, is dat zo negatief?

De campagne van Obama tijdens de laatste Amerikaanse presidentsverkiezingen bracht aan het licht dat jonge mensen zich opnieuw voor politiek begonnen te interesseren en zich met hart en ziel en via het net inzetten om actie te voeren. Op Facebook waren er niet minder dan 3 miljoen Obamavrienden in het verkiezingsjaar waarvan één derde van de -30-jarigen de socialenetwerksite gebruikte om te discussiëren over politiek. Hiervan was vier jaar eerder vrijwel totaal geen sprake geweest. Zo werden ook allerhande video’s over Obama doorgestuurd in originele of in bewerkte vorm. Een grote golf van energie en enthousiasme had zich van het (jonge) volk meester gemaakt en een massa vrijwilligers bewees hoe positief het internet op de mentaliteit van de (jonge) gebruikers invloed had en dit op een schaal die generaties lang ongezien was.De macht van het net had mensen over de streep getrokken om hun idealen na te streven en mensen met elkaar te verbinden. Was dit niet de oorspronkelijke bedoeling van de bedenkers van het internet?

Zuid-Korea

Ten slotte is het ook niet allemaal huilen met de pet op in Azië: het blijkt dat Zuid-Korea het hoogst scoort op internationaal vlak wat leerprestaties betreft. Zuid-Koreaanse jongeren scoren het best op onder andere wiskunde en wetenschappen, niet alleen door het prima schoolsysteem maar ook doordat ze geleerd hebben samen te werken op het net.

Als volwassenen zullen ze waarschijnlijk intelligenter zijn dan wij omdat ze het belang van communicatie erkennen en weten dat samenwerking en goed geïnformeerd zijn tot een betere oplossing van problemen leidt. De collectieve intelligentie is een soort van instinct geworden. Hun verslaving kan een aanzet zijn tot meer openheid naar en begrip voor anderen wat de mensheid enkel ten goede kan komen.