nieuws uitgelicht

“China heeft het meest open internet ter wereld”

Dit zijn de woorden van Zhou Xisheng, waarnemend hoofd en algemeen directeur van het Chinese staatspersbureau Xinhua. Het is onderdeel van zijn notities tijdens een trainingssessie van het Bureau voor Internetzaken bedoeld voor redacteuren en managers van top nieuwswebsites in China. Dit is geen grap: deze man is bloedserieus. En hij is niet de enige.

Notities

De notities zijn vertaald door een anonieme vertaler van de China Digital Times, een van de vele websites die je vanuit China niet vrij kan bezoeken. Alleen met een anonieme proxy, welke het internetverkeer omleidt via een niet-Chinese server, kun je dit bericht lezen. De notities komen van een vrouwelijke deelnemer aan de trainingssessie die deze online heeft gezet.

Trainingssessie

Volgens de China Digital Times zijn er twee departementen die het internet controleren. Allereerst is er het Centrale Propaganda Departement. Deze controleert alle media en zorgt ervoor dat niets buiten de partijlijn van de Communistische Partij (CP) gaat. Het tweede departement, het Staat Overleg Informatie Bureau, is de koepel boven het Bureau voor Internetzaken. Deze laatste overziet alle nieuwswebsites, zowel binnenlandse als buitenlandse.

De trainingssessie voor internetredacteurs en –managers was dus georganiseerd door dit laatste bureau. Naast meneer Zhou waren er andere illustere sprekers, zoals een professor van Peking Universiteit, de partijsecretaris van de journalistenfederatie en, met een prijs voor de langste titel, de directeur van de Ideologische en Politieke Educatie Onderwijs en Onderzoek Sectie van de Marxistische Theorie Onderzoeksafdeling van de Centrale Partij School van de Communistische Partij van China.

Notities van Zhou Xisheng

De notities zijn als volgt (vertaald uit het Engels):
A. China's speciale situatie: sinds de oprichting heeft het land strict de media gereguleerd.

• Belangrijk nieuws: Xinhua brengt het eerst gevolgd door opiniestukken en achtergrondrapportage in de People's Daily (krant).

B. De internetsituatie in ons land is uniek. Vergeleken met allerhande restricties in het buitenland heeft China het meest open internet ter wereld.
C. De belangrijkste verantwoordelijkheden van de online nieuws media zijn:

1. Een gezonde atmosfeer promoten, de mensen aanmoedigen actief voorwaarts te bewegen.
2. Het goede imago van het land bewerkstelligen.
3. Sociale en culturele kennis verspreiden.
4. Intellectueel eigendom beschermen.

D. Introductie van de verschillende bijzondere privileges die Xinhua heeft.

Notities van anderen

Het waarnemend hoofd van het Staat Overleg Informatie Bureau Peng Bo zei, samenvattend, het volgende (mijn reactie staat tussen haakjes):

• De populaire website Sina krijgt een veeg uit de pan omdat ze een video op internet zetten van Obama's speech in Shanghai terwijl de CP wou dat het alleen live te volgen was voor mensen in Shanghai. De CP wou dat "mensen enthousiast worden over de relatie tussen China en de VS, niet over Obama." (Het besluit was oorspronkelijk om nationaal uit te zenden maar dit werd op het laatste moment teruggetrokken.)
• Alle websites krijgen een tien voor hun weergave van het 60-jarig bestaan. (Al deze websites waren patriottisch op het walgelijke af.)
• "Vergroot positief nieuws; waar mogelijk bericht niet over slecht nieuws. De internet media moeten niet beïnvloed worden door westerse media waar slecht nieuws goed nieuws is."

Ander opmerkelijke opmerkingen komen van Li Wufeng, hoofd van het Staat Overleg Informatie Bureau. Hij bespreekt de problemen van online nieuwsberichten:

• Herpubliceren van kleine kranten en publicaties, zelfs herpubliceren van de buitenlandse pers. (hoezo, zelfs?)
• Het online nieuws fenomeen "nieuws wassen" [publiceren van berichten zonder autorisatie] is nog steeds serieus. Soms hebben de standaard nieuwsbronnen het bericht niet eens [ook al zegt men dat het van een standaard bron komt]. (Waarom is het een probleem dat nieuwssites zaken publiceren die elders niet te vinden zijn?)
• Met opzet niet toegestane inhoud plaatsen op interactieve plekken (fora, blogs). (Tja, als je het niet op je eigen site mag zetten, ga je het ergens anders proberen. Maar de daaropvolgende discussie komt hen natuurlijk niet uit.)

De tweede prijs voor meest bizarre opmerking gaat naar Xia Chenghua, waarnemend hoofd van het Centrale Overheid Stabiliteitsbewaring Leidende Groep Bureau. Volgens hem is "ons land nog steeds bezig met een langdurige strijd met vijandige machten in het westen welke tot doel hebben om China op te breken en verwesteren."

Reactie op Zhou Xisheng

Voordat ik inga op de meest bizarre uitspraak, zie ik een probleem in de eerste twee verantwoordelijkheden van online media. Het eerste punt is het promoten van een gezonde atmosfeer! Dat is een verkapte opmerking dat er niets gepubliceerd mag worden wat mensen mogelijk aan het denken zet en doet realiseren dat de CP geen door de hemel gezonden redder van China is. Het tweede punt is ook typisch Chinees: men maakt zich extreem druk over imago. Het ergste wat iemand kan overkomen in China is gezichtsverlies, dus er is de CP alles aan gelegen om een slecht imago te voorkomen. Ik vermoed dat het daarvoor in het buitenland al te laat is, maar in China zelf zeker nog niet.

Dan nu de gewraakte uitspraak in B. Zelfs een kind kan de uitspraken van Zhou onderuit te halen, want hij spreekt zichzelf tegen in A en B. Hij geeft toe dat de media strikt gereguleerd is, maar China's internet is nog steeds het meest open? Hoe kan dat nou als elders de media niet gereguleerd wordt? Xinhua meldde op 28 december 2009 zelf dat vanaf die dag alleen “gezond en beschaafd nieuws en informatie dat bijdraagt aan een verbetering van de kwaliteit van de natie” was toegelaten. Internet nieuwswebsites moeten “gericht zijn op dienen van het volk en socialisme en altijd de publieke opinie op een correcte manier leiden zodat nationale en publieke interesses behouden blijven”.

Meer beperkingen

Deze uitspraken van Zhou zijn extreem bizar in het licht van berichten dat beperkingen strenger gaan worden. Sinds medio december 2009 moeten mensen voor een Chinese domeinnaam (.cn) of zelfs een weblog bewijs hebben van een registratie als bedrijf wat er voor zorgt dat individuen geen eigen website op kunnen zetten. Studenten kunnen alleen nog inloggen op het discussieforum van hun universiteit met hun officiële ID-nummer waardoor het herleiden van ongewenste commentaren en het volgen van hun internetactiviteiten een peulenschil worden. Ook vraagt de overheid dat alle nieuwswebsites zich registreren in China wat waarschijnlijk betekent dat het alle niet-geregistreerde websites zal afsluiten. Natuurlijk hoeven mensenrechtenorganisaties niet eens te proberen om te registeren, want je kunt op je klompen aanvoelen dat een dergelijk verzoek afgewezen al worden.

Het gaat nu dus niet alleen om het blokkeren van nieuws over (in China) gevoelige onderwerpen als Taiwan, Tibet, Xinjiang of de studentenprotesten van 1989; het omvat al het mogelijke nieuws. China probeert heel hard om de toch al beperkte internettoegang naar nieuws uit het buitenland nog verder in te perken. Ik vermoed dat met het groeiende aantal jonge Chinezen dat Engels spreekt en een algehele stijging van het niveau, de overheid bang is dat de studenten weer aan het front van protesten zullen zijn. De meeste Chinezen kunnen alleen Chinees (geen Engels), dus voor hen verandert er waarschijnlijk alleen iets als de website een Chinese versie heeft.

Effect voor buitenlanders in China

Dit soort maatregelen hebben uiteraard een groot effect op de buitenlandse gemeenschap in China die alleen via internet het nieuws uit eigen land kunnen volgen. Het is al vervelend genoeg dat YouTube, Facebook en Twitter geblokkeerd zijn, maar websites als BBC, CNN en de New York Times zijn nu nog vrij te bekijken, ook de kritische berichten over China. Hoe moet iemand nieuws lezen in China als ook deze websites uit de lucht worden gehaald? Xinhua? Nee, dankjewel. Dan volg ik liever het nieuws helemaal niet meer.

De grootste groep zijn natuurlijk de Engelssprekenden, maar ook als Nederlander in China maak ik me hier ernstig zorgen om, want welke Nederlandstalige website gaat nou de moeite nemen om in China te registreren? Het kan zomaar betekenen dat ik geen enkele Nederlandse website meer kan bezoeken, inclusief deze. De Chinese overheid lijkt mij van het soort dat liever websites in andere talen afsluit dan zich gaat afvragen of deze ook daadwerkelijk nieuws verspreiden.

China het meest open internet ter wereld? Zhou Xisheng heeft een zeer bizarre interpretatie van wat “open” betekent.