'Wat kook ik vandaag?' Recepten en kooktips op het internet

Het is een vraag die elke dag veel mensen in Nederland bezighoudt: 'Wat kook ik vandaag?' Gelukkig zijn er op het internet veel websites te vinden, waarop men gratis recepten en kooktips kan vinden. De invalshoeken van zulke kookwebsites zijn zeer divers. Supermarkten hebben op hun sites rubrieken zoals ‘Wat eten we vandaag?’, waarin ze vooral gerechten aanprijzen met ingrediënten die bij hen op dat moment in de aanbieding zijn. Er zijn echter ook allerlei websites waarop aan specifieke doelgroepen wordt aangeraden hoe men bijvoorbeeld zeer milieuvriendelijk, of heel gezond, of heel goedkoop en toch lekker kan koken.

Geschiedenis: koken in Nederland

Nederland staat van oudsher beslist niet bekend als een land met een rijke en gevarieerde eetcultuur. In de middeleeuwen was graan het hoofdingrediënt van de Nederlandse maaltijden. Grote delen van het volk aten in die tijd vooral pap en brood.

Aardappeleters

Nadat Amerika in 1492 door Columbus was ontdekt, werd de eetcultuur in allerlei Europese landen verrijkt met nieuwe ingrediënten die men in Amerika ontdekte. Voor Nederland was veruit het belangrijkste nieuwe ingrediënt de aardappel. Eeuwenlang bestond voor een groot deel van de Nederlandse bevolking de dagelijkse warme maaltijd uit een grote pan met gekookte aardappelen, die men met het gezin deelde. Dit archetypische tafereel is door Vincent van Gogh vereeuwigd in zijn meesterwerk 'De Aardappeleters'.

Drie-eenheid: aardappel, vlees en groenten

In de loop van de twintigste eeuw is de avondmaaltijd van de modale Nederlander overduidelijk rijkelijker en gevarieerder geworden. Lange tijd had die maaltijd in veel gezinnen nog wel de vaste vorm van een soort 'heilige drie-eenheid': aardappels, vlees en groenten. De types ingrediënten werden echter wel steeds diverser: aardappels ging men niet alleen koken, maar ook bakken of poffen of frituren, ook kwamen allerlei ‘nieuwe’ soorten vlees en groenten voor een breed publiek beschikbaar.

Met name in de tweede helft van de 20e eeuw werd de Nederlandse eetcultuur verrijkt met allerlei culturele invloeden: van de Indische keuken tot het Amerikaanse fastfood, van de Italiaanse pizza- en pastacultuur tot en met Turkse kebab, van Mexicaanse tortilla's tot en met de Franse haute cuisine.

Kookstress

In de 21e eeuw heeft de modale Nederlander dus heel wat meer keuzes voor z'n avondmaaltijden dan z'n landgenoten van enkele eeuwen geleden. Dat grote aanbod heeft natuurlijk vooral heel veel voordelen, maar ook één nadeeltje: meer keuze betekent ook meer keuzestress. Heel wat Nederlanders voelen toch enkele keren per week weer enige stress als zij zich afvragen: 'Wat kook ik vanavond?'

Internet: Online recepten tegen kookstress

Wie in vroeger tijden inspiratie zocht voor een origineel gerecht, moest daarvoor kookboeken kopen, of een krant of tijdschrift waarin recepten te vinden waren. Sinds de jaren negentig is het echter dankzij de komst van het internet heel wat makkelijker geworden om inspiratie te zoeken waarmee men de 'kookstress' kan bestrijden. Er bestaan veel websites die dagelijks gratis nieuwe recepten publiceren, die men thuis zo kan bereiden of die men als inspiratiebron voor nieuwe gerechten kan gebruiken.

Supermarkten: o.a. AH en Jumbo

Jumbo: Wat eten we vandaag?

Jumbo Supermarkten heeft een grote campagne opgezet rondom de leus 'Wat eten we vandaag?' Zij zetten elke werkdag (dus van maandag tot en met vrijdag) nieuwe recepten op hun website in de rubriek 'Wat eten we?' Dit gaat om voorgerechten, hoofdgerechten, desserts, lunches en ontbijten. Hieraan gekoppeld is het tv-programma 'Wat eten we?', dat op NET5 wordt uitgezonden. Dit wordt gepresenteerd door Roberta Pagnier. Hierin kookt zij gerechten waarvan de recepten op de website van Jumbo in de rubriek 'Wat eten we?' terug zijn te vinden. Dit tv-programma begint bij Net5 op werkdagen om circa 17u10. Afleveringen van dit programma zijn gratis online terug te kijken via de streamingdienst Kijk van Talpa.

Albert Heijn

Ook de Albert Heijn biedt op het internet de helpende hand aan thuiskoks met kookstress. In de rubriek 'Wat eten we vandaag' op de website van Albert Heijn biedt men een zoekmachine aan, waarin men uit duizenden recepten kan kiezen, die in de loop der tijd in het AH-magazine 'Allerhande' hebben gestaan. Bij die zoekmachine zitten diverse functionele filters. Zo kan men kiezen welke menugang men wil maken, of men vlees of vegetarisch wil, maar eveneens kan men kiezen voor rubrieken zoals 'budget', of 'snel', of 'slank'. Eveneens is het mogelijk om via zo'n filter te kiezen voor 'speciale wensen' zoals recepten die lactosevrij of glutenvrij zijn.

Overige supermarkten

Ook veel andere supermarkten bieden online recepten aan. Zo heeft ook Poiesz een rubriek getiteld 'Wat eten we vandaag?' en biedt Plus online recepten aan voor een weekmenu. Een aantal supermarkten werkt samen op het online platform 'Boodschappen.nl', waarop duizenden recepten te vinden zijn, met ingrediënten die te koop zijn bij deze samenwerkende supermarkten. Een aardig facet van deze website is, dat ze hierbij een kookpanel hebben van een aantal 'gewone Nederlanders', die recepten van de website zelf uittesten en dan hun ervaringen online delen.

Voordelen en nadelen

Wat is een voordeel van het gebruiken van een recept van een supermarkt en wat zijn de nadelen? Vooral supermarkten zoals Jumbo, Albert Heijn en Poiesz gebruiken in hun nieuwe recepten zoveel mogelijk ingrediënten die zij op dat moment in de aanbieding hebben. Voor wie die recepten kookt lijkt dat financieel in theorie wel een voordeel, maar in de praktijk is dat culinair gezien niet altijd een voordeel. Vaak lijkt het alsof nogal geforceerd dingen bij elkaar worden gebruikt in zulke recepten omdat al die ingrediënten 'toevallig' in die week in de aanbieding zijn. Daarnaast zijn aanbiedingsproducten in de praktijk natuurlijk ook niet altijd 'goedkoop'. Zelfs in de ‘bonus’ zijn bepaalde merkproducten immers nog duurder dan soortgelijke producten zonder bekend merk, terwijl de smaak van die minder bekende merken zeker niet per se slechter hoeft te zijn.

Media: o.a. 24 Kitchen en dagbladen

24 Kitchen

Ook diverse media zoals kranten en tv-omroepen bieden online recepten aan. Een beroemd voorbeeld is de kookzender 24 Kitchen. Zij bieden in hun rubriek 'Wat eten we vandaag?' op hun website elke dag een nieuw recept aan. Men kan dagelijks op die tv-zender om 16:45 uur bekijken hoe men dat recept kan bereiden. Die filmpjes van het bereiden van de recepten kan men achteraf ook nog online terugkijken, onder meer op de site van 24 Kitchen.

Dagbladen

Ook veel dagbladen bieden online hun dagelijkse recepten aan. Een voordeel van die recepten, vergeleken met de recepten van supermarkten is, dat de dagbladjournalisten zich bij het kiezen van de ingrediënten niet laten hinderen door de commerciële belangen, waar de receptenschrijvers van de supermarkten wel last van hebben. Een nadeeltje is echter wel, dat de omschrijvingen van de bereidingen bij dagbladen (omdat men van oudsher niet veel plek in de krant had) vaak tamelijk kort zijn. Een ander nadeel is, dat men bij diverse kranten een online abonnement dient te hebben om het dagelijkse recept te kunnen lezen.

Receptenwebsites

Naast alle websites die verbonden zijn aan media en supermarkten, zijn er natuurlijk ook nog talloze 'onafhankelijke' receptenwebsites. Een bekend voorbeeld van een algemene website waarop heel veel verschillende recepten te vinden zijn is 'Recepten Vandaag'. Een andere site met veel recepten is Kookidee. Een interessante Engelstalige website met recepten is 'Tasty'. Een voordeel van die site is, dat men bij elk recept een filmpje heeft van iemand die het gerecht bereidt.

Natuur, milieu en vegetarisch

Ook zijn er websites die zich op specifieke doelgroepen richten. Zo zijn er heel wat recepten op de website van 'Natuur en Milieu' te vinden, onder het motto 'Gezond en lekker eten zonder de aarde uit te putten, hoe doe je dat?' Voor vegetariërs bestaan er ook heel wat websites en blogs met tips, zoals het weblog 'De Hippe Vegetariër' of de website 'Vegetariërs.nl' (van de Vegetariërsbond).

Goedkoop en lekker

Voor mensen die dagelijks weinig geld kunnen of willen uitgeven aan het eten is er de site 'Bijstandsgerechten', met heel veel recepten die per maaltijd maximaal vijf euro kosten. Ook bestaat er de website Famme, waarop recepten voor avondmaaltijden worden gepubliceerd met een maximum prijs van zeven euro.