De gevaren van internet

Internet is niet meer weg te denken uit onze samenleving. Het is een handig medium, maar gevaar ligt vaak op de loer. Er zijn namelijk ook mensen die misbruik maken van de mogelijkheden van dit wereldwijde computernetwerk.

Chatrooms

De tijd dat het internet werd gebruikt voor alleen zakelijke en hoogstnoodzakelijke communicatie ligt ver achter ons. Het internet is niet langer een zakelijke, informatieve bron, maar een grote internationale speeltuin waar jong en oud zich verenigt in chatrooms, op forums en websites. Verscholen achter hun anonimiteit, lijken sommige internetgebruikers geen grenzen te kennen.

Een chatroom is een virtuele ruimte waar je met vrienden of onbekenden kunt kletsen. Het enige wat je hoeft te doen is een naam verzinnen. De kamer waar je vervolgens in terecht komt is gevuld met allerlei mensen. Je hoeft je echte naam niet op te geven waardoor je anoniem kunt blijven. De personen in een chatroom zijn vaak onbekend voor jou. Hierdoor leer je nieuwe mensen kennen, het is dus goed voor je sociale contacten. Ook bespreek je met onbekenden vaker gevoeligere onderwerpen. Want jij weet niet wie zij zijn, en nog belangrijker: zij weten niet wie jij bent. Er zitten wel nadelen aan chatrooms. Doordat een chatroom zo anoniem is, weet je nooit wie er aan de andere kant zit. Iemand die zich voorstelt als een 16-jarige jongen kan net zo goed een oude vent zijn van 50 jaar. Vooral jonge meisjes kunnen zo gemanipuleerd worden, door vaak onbekende oudere mannen. Chatrooms vormen dus een groot gevaar voor jonge meisjes.

Uit onderzoek van de Amerikaanse en Engelse overheid blijkt dat ongeveer een op de vijf chattende kinderen via internet uitnodigingen krijgt om seksuele handelingen te verrichten. In de helft van de gevallen worden de seksuele avances gemaakt door iemand die zegt achttien jaar of ouder te zijn. Tien procent van die volwassenen probeert een afspraakje te maken. Niet bekend is hoeveel kinderen daarop ingaan.

In Nederland zijn de gevaren van chatten nauwelijks onderzocht. Dit is opmerkelijk want er maken veel kinderen gebruik van internet en verschillende chatrooms. De Kinderconsumentenbond heeft echter wel een interessant onderzoek gedaan. Het ging om een uitgebreid onderzoek wat ongeveer 1300 kinderen betrof van tien tot dertien jaar. Tussen de 18 en 44 procent van de kinderen – afhankelijk van de chatbox – bleek last te hebben van onder meer seksuele toespelingen en scheldpartijen.

De jongeren die voornamelijk risico lopen om door kinderlokkers aangetrokken te worden zijn zeer intensieve computergebruikers, maar tegelijkertijd ook nieuwelingen. Dit omdat deze nieuwelingen de gedragsregels nog niet (goed) kennen. Ook erg de aanwezige types lopen veel risico’s, en dan met name jongeren die actief op zoek zijn naar aandacht en liefde, opstandig zijn en nieuwsgierig. Dat soort jongeren bevindt zich dan net op de rand van het toelaatbare. Een andere groep betreft eenzame jongeren. Zo’n kinderlokker kan dan gebruik maken van die eenzaamheid door zo iemand genoeg aandacht te geven. Een eenzame tiener is een van de gemakkelijkste prooien voor een tiener. Dit soort tieners hunkeren namelijk naar liefde en aandacht. Als ze dat thuis niet krijgen dan gaan ze dat elders zoeken.

Ook loverboys maken vaak gebruik van internet als ze een meisje willen strikken. Iedereen is wel op de hoogte van het concept ‘loverboy’. Een goeduitziende jongen die een meisje voor zich wil winnen door haar cadeaus te geven. Na een tijdje zit hij echter diep in de schulden. Het meisje wil hem dan helpen ‘terug te betalen’. Daarvoor hoeft zij maar één keer uit te gaan met een vriend van hem. Als dat uiteindelijk tot seks leidt wil het meisje niet meer. Maar dan zit ze al verstrikt in de val van de loverboy.

Loverboys maken steeds meer gebruik van het medium internet om meisjes in de val te laten lopen. Via profielsites kunnen ze er zo een makkelijke prooi uit pikken. Er staat namelijk veel meer van jou op een profielsite dan jij denkt. Voor een loverboy is het al genoeg om te weten hoe je heet, hoe oud je bent en waar je woont. Als hij dat allemaal weet ben je een makkelijk doelwit. Als dan ook nog eens blijkt dat jij verlegen en eenzaam bent is het al helemaal raak. Naar dit soort meisjes zoeken loverboys vaak actief. Dit omdat het meisje dan met haar problemen naar hem toe kan komen. Zo heeft ze het gevoel dat hij haar helpt. Als het dan de tijd is om ‘terug te betalen’ zal ze het vaak doen, omdat het lijkt alsof hij heel veel voor haar heeft gedaan.

Als ouder zijnde kun je het best met je kind praten over kinderlokkers, loverboys en de gevaren van internet. Zo zijn de kinderen er van op de hoogte en kunnen ze misschien de eerste signalen herkennen. Ook is het slim om gebruik te maken van een e-mail filter, zo komen de kinderen minder in contact met spam die aanstootgevend gevonden zou kunnen worden. Het is eveneens verstandig om kinderen gewoon geen chatrooms te laten gebruiken. Het risico is gewoonweg te groot, en zeker voor jonge kinderen. Als ze toch chatten in chatrooms kun je het best goed opletten wat ze doen en met wie ze praten. Ook is het verstandig om ze nooit privé te laten gaan, maar altijd in het openbare gedeelte van de chatbox te laten blijven. Toch is het niet altijd te voorkomen. Kinderlokkers gaan heel sluw te werk. Vaak hebben ze al veel ervaring en weten ze precies waar een kind wel of niet op reageert.

Verslavingen

Niet kunnen stoppen. Jezelf verwaarlozen. Branderige ogen. Alleen maar denken aan internet als je niet online bent… Allemaal kenmerken van een internetverslaving. Wanneer ben je eigenlijk slaaf van het web? Hoe krijg je jezelf weer onder controle? En wat kan je omgeving voor je doen?

Wat het internet nou precies zo verslavend maakt is nog niet bekend. Wel is duidelijk dat een internetverslaafde voldoet aan de criteria die ook voor andere verslavingen worden gehandhaafd. Een paar van deze symptomen zijn bijvoorbeeld ontwenningsverschijnselen, stemmingsschommelingen en een groeiende tolerantie (steeds meer nodig hebben). Hierdoor leiden school- en werkprestaties er in toenemende mate onder. Als je niet meer met, maar ook niet zonder internet kunt, spreken we van een verslavingsprobleem. Hoewel er weinig onderzoek is gedaan is het wel duidelijk dat steeds meer mensen met een internetverslaving geconfronteerd worden. Deze mensen komen er vaak op eigen houtje niet meer uit.

Een groot gevaar van een internetverslaving is dat mensen internet als een toevlucht gaan zien. Ze kunnen de echte wereld niet meer onderscheiden van de virtuele wereld. De aanleiding hiervan is dat de internetgebruiker vaak het gevoel heeft dat hij/zij op internet bepaalde dingen kan bereiken die niet in het echte leven bereikt kunnen worden. Daarom gaat zo iemand de virtuele wereld zien als de echte wereld. Wat ook niet echt meehelpt, is dat je op het internet ook weer mensen ontmoet. Zo doe je sociale contacten op, ook al ben je in het echt helemaal niet zo sociaal. Voor iemand met een internetverslaving is het moeilijk om te stoppen omdat hij/zij nog contact wil houden met die vrienden. Het gevolg hiervan is dat je je sociale contacten in het echte leven verliest omdat je meer omgaat met je ‘virtuele vrienden’.

Als je eraan twijfelt of je internetverslaafd ben moet je jezelf de volgende vragen stellen. Ben je de tijd uit ogen verloren terwijl je online bent? Boos en geagiteerd als je onderbroken wordt? Check je de mail meerdere malen per dag? Lieg je over de tijd dat je online ben? Geïrriteerd als je niet online mag? Trek jij je niets aan van de afgesproken tijdslimieten? Ben je liever online dan met je vrienden? Als je jezelf in deze vragen herkend is de kans groot dat ook jij internetverslaafd bent. Om hier iets aan te doen kun je vragen of je vrienden en familie je willen helpen. Ook kun je bepaalde afspraken maken met jezelf. Bijvoorbeeld; als ik het volhoud om één week lang maar tot 2 uur per dag achter de computer te gaan, dan trakteer ik mezelf op die nieuwe schoenen of mag ik in het weekend langer achter de computer. Als dat niet lukt zijn er bepaalde instellingen waar je terecht kunt met je probleem.

Eind 2008 is er geconstateerd dat het percentage internetverslaafden onder jongeren af neemt. Ruim drie procent van de jongeren uit de eerste twee klassen van het voorgezet onderwijs is verslaafd aan internet. In 2007 was dit nog meer dan vier procent. Het totale percentage internetverslaafde jongeren blijft dalen.
Zo kan het dus ook!

Privacy

Al onze bewegingen en handelingen worden elektronisch geregistreerd. Dat begint 's ochtends bij het aanzetten van de mobiele telefoon en eindigt 's avonds met een surftocht op het Web. In de tussentijd houdt een elektronisch toegangspasje bij hoe laat we op ons werk komen, worden onze activiteiten op het bedrijfsnetwerk gefilmd, kunnen nieuwsgierige systeembeheerders ongestraft onze e-mail lezen, filmen bewakingscamera's in het winkelcentrum waar we in de lunchpauze boodschappen doen en met wie we een praatje maken, is via de pinautomaat en de bonuskaart precies te achterhalen wat we kopen, en als het rekeningrijden straks is ingevoerd weet het ministerie van Verkeer en Waterstaat ook met welke omweg we naar huis rijden.

Privacy in het dagelijks leven is niets nieuws. Op het internet is privacy echter een stuk minder vanzelfsprekend. Alle berichten worden zonder enige vorm van bescherming verstuurd. En iedereen kan op internet zetten wat hij of zij wil. Toch zijn er in Nederland ook wetten die elk een bepaald aspect van de privacy in Nederland regelen. Zo is er de “Uitvoeringswet Algemene verordening gegevensbescherming (UAVG) ”. Deze wet regelt onder welke voorwaarden persoonsgegevens verwerkt mogen worden. Zo staat dus niet álles openbaar op internet!

Bedrijven moeten in duidelijke privacy statements aangeven wat zij met persoonsgegevens van bezoekers en gebruikers doen. Ongeautoriseerd gebruik van zulke gegevens kan leiden tot ernstige reputatieschade voor het bedrijf, om nog maar niet te spreken van de overlast en problemen die mensen kunnen krijgen door ongewenste publicatie van persoonlijke informatie op internet.

Steeds meer mensen beseffen hoe kwetsbaar hun privacy op internet is. Daarom delen ze steeds minder gegevens op internet. Maar dat houdt niet iedereen tegen. Hackers kunnen als ze willen zo bij je persoonlijke gegevens komen, zoals je e-mailadres. Daarmee kunnen ze ongelooflijk veel schade aanrichten. Je hoeft geen professional te zijn om iemand zijn privacy op internet te ontnemen. Hacken kan iedereen leren, het staat zelfs uitgelegd op diverse websites!

Maar is het dan wel mogelijk om je er tegen te beschermen? Ja, dat is mogelijk! Allereerst moet je zorgen dat je gegevens zoals je wachtwoorden en bankgegevens voor jezelf houdt. Zorg dat het niet op internet belandt, waar alles openbaar is. Ga ook nooit in op scammers, die vragen om je e-mailadres of je wachtwoord, als jij de site niet kent is het meestal niet betrouwbaar! Iets anders wat je sowieso moet doen, is de nieuwste beveiligingssoftware downloaden. Ook zo zorg je ervoor dat de meeste gegevens veilig zijn.

Je gegevens zijn nooit helemaal veilig, er is altijd wel iemand die achter jouw persoonlijke gegevens kan komen, maar als jij zorgt dat je computer goed beveiligd is en je gewoon voorzichtig bent op internet kun je het ergste gevaar voorkomen!

Oplichterij

De politie heeft de afgelopen maanden in Amsterdam Zuidoost dertien jongens aangehouden wegens internetoplichting. De knapen, in de leeftijd van 14 tot 18 jaar, boden iPhones te koop aan op een landelijke advertentiewebsite. Belangstellenden die geld overmaakten, kregen echter niks geleverd. Dat meldde de politie dinsdag. In totaal werden 77 mensen uit het hele land op deze manier opgelicht. De schade voor hen is bij elkaar ongeveer 21.000 euro.

Zoals je in bovenstaand nieuwsbericht kunt lezen gebeurt internetoplichterij op grote schaal. Maar vergis je niet! Er zijn vele vormen van internetoplichterij waarvan we er hier een paar gaan behandelen.

De meeste mensen worden opgelicht bij online shoppen. Je maakt het geld over en vervolgens krijg je het product niet thuisgestuurd of is de eigenaar onvindbaar. Dit gebeurt voornamelijk bij sites als ‘Marktplaats’ of ‘E-bay’. Ook gebeurt het vaak met deze sites dat het product wat je koopt kapot blijkt te zijn. Het is moeilijk om te onderscheiden welke advertenties te vertrouwen zijn en welke niet. Waaraan kun je dat dan wel zien? Oplichters bieden vaak een te lage prijs, dit kunnen ze doen omdat het goed dan waarschijnlijk gestolen is. Maar ook het kopen van dure producten is riskant, de kans dat hier iets mis mee is, is erg groot. Ook is het goed om onderzoek te doen; weet met wie je handelt, dan is het risico een stuk kleiner.

Online gokken behoort ook tot oplichterij. Om te gokken moet je 18 jaar of ouder zijn, en dat is maar goed ook, gezien de gevaren die gokken met zich mee brengt. Zo kun je makkelijk verslaafd raken of opgelicht worden. Deze online bedrijven kunnen er makkelijk voor zorgen dat je in het begin een beetje leuke bedragen kunt winnen. Maar ze rekenen er ook op dat de bezoekers van hun casino hebberig worden. Dus hoe langer ze door gaan, hoe meer de gokkers verliezen, want ook dat kunnen ze beïnvloeden. Het is beter om niet online te gokken, maar gewoon naar een ‘echt’ casino te gaan. Daar is de kans om opgelicht te worden veel kleiner.

Het gebeurt op kleinere schaal, maar ook bij internetdating wordt er opgelicht. Dit zijn online datingbureau’s die je laten betalen voor een lidmaatschap maar later niets meer van zich laten horen. Vaker gebeurt het dat de datingsite gewoon betrouwbaar lijkt, maar jou een abonnement laat afsluiten. Voor je het weet zit je vast aan een SMS, telefoon of internetabonnement. Ook SMS dating is riskant, meestal betaal je voor de zowel verstuurde als ontvangen berichtjes en kom je er moeilijk vanaf. Het is zo ook moeilijk om te zeggen of je wel echt met die leuke man/vrouw sms’t. Het kan net zo goed een medewerker van het datingbureau zijn.

Een andere vorm van internetfraude is ‘phishing’. Het bestaat uit het oplichten van mensen door ze te lokken naar een valse (bank)website, die een kopie is van de echte website en ze daar - nietsvermoedend - te laten inloggen met hun inlognaam en wachtwoord of hun creditcardnummer. Hierdoor krijgt de fraudeur de beschikking over deze gegevens met alle gevolgen van dien. De slachtoffers worden vaak via e-mail naar deze valse website gelokt met daarin een link naar de (valse) website met het verzoek om zogenaamd "de inloggegevens te controleren".

Deze oplichters zijn zeer inventief. Het kan moeilijk zijn om een phishing te onderscheiden van een ‘echte’ mail. Waaraan kun je een phishing dan herkennen? Phishings bevatten meestal een zeer dringend verzoek om persoonlijke informatie door te geven. Officiële websites hebben daar niet zo’n haast mee. Het onpersoonlijk aangesproken worden is ook een kenmerk. Als het met je persoonlijke gegevens te maken heeft hoort een website je persoonlijk aan te spreken. Ook is er vaak sprake van een slordige schrijftaal of spelfouten. Je kunt dit ook voorkomen door bijvoorbeeld een spamfilter te gebruiken. Als je een goed beveiligde computer hebt, loop je namelijk minder risico.

Identiteitsfraude gaat nog een stapje verder dan phishing. Met de gegevens die ze via phishing of dergelijke activiteiten hebben verkregen nemen ze de identiteit van iemand anders aan. Zo worden er op ‘Marktplaats’ regelmatig mensen aangetroffen die kopen of verkopen onder een andere naam. Vaak gaat het nog verder dan dat. Met identiteitsdiefstal op internet worden vaak grapjes uitgehaald. Het begint vaak onschuldig maar gaat van kwaad naar erger. Je kunt er zelf ook een groot aandeel in hebben om te voorkomen dat er met je identiteit niet gefraudeerd wordt. Als consument kun je beter niet zo maar aan iedereen je gegevens geven, maar ze gewoon lekker voor jezelf houden.

Cyberpesten

Het internet is een prachtig medium, maar er zijn ook een aantal risico’s aan verbonden. Een van die risico’s is cyberpesten. Dat is pesten via het internet of de mobiele telefoon. Pesten via MSN is hierbij het meest populair. Naast het pesten op het schoolplein, de sportclub of op straat neemt deze vorm van pesten behoorlijk toe. Een aantal kinderen en jongeren maken elkaar op deze manier het leven zuur.

Pesten heeft altijd bestaan. Tegenwoordig maakt men onderscheid tussen 'klassiek' pesten en 'cyberpesten'. Cyberpesten heeft uiteraard niet altijd bestaan: het is het negatieve gevolg van de modernste snufjes, zoals internet, GSM en computers! Cyberpesten omvat lastig vallen, bedreigen en beledigen via internet, gsm of computer. Dit gepest kan bestaan uit: sms versturen met bedreigingen of beledigingen, e-mails versturen met pestboodschappen of MMS gebruiken om zo de meest genante filmpjes door te sturen.

Cyberpesten gebeurt vaak uit verveling en als een spannende invulling van vrije tijd. Het is ook vaak een uiting van frustraties van de pester, bijvoorbeeld van zijn problemen thuis, zijn problemen in de sociale omgang of iets dergelijks, net als bij andere vormen van pesten. Het kan ook zijn dat er sprake is van irritatie en dat de pester de ander daarom dwars wil zitten en treiteren.

Manieren om cyberpesten te voorkomen zijn: in de buurt blijven als je kind op internet gaat, een limiet stellen aan de tijd dat je kind online mag, je kind voorlichten en betrokken blijven bij het internetgedrag van je kind. Wat moet je doen als je kind toch gepest wordt via internet? De pester gelijk blokkeren en/of verwijderen, een goed spamfilter installeren, zorgen dat je kind niet ‘terug gaat pesten’ en het eventueel aankaarten bij een medewerker op school of in de omgeving van de pester.

Voor kinderen is het vaak een grapje en beseffen ze niet hoe erg ze bezig zijn. Dat er ernstige risico’s aan verbonden zijn wordt vaak bewezen door nieuwsberichten. Een paar voorbeelden zijn:

• Een 14-jarige jongen uit Bunnik pleegde zelfmoord door zichzelf op te hangen. Dit als gevolg van problemen in de welbekende MMORPG Runescape.
• Door een ‘grapje van’ de buurvrouw via MySpace stortte de tiener Megan Meier in. De emotioneel instabiele tiener Megan Meier pleegde uiteindelijk zelfmoord.

Deze gegevens laten zien dat cyberpesten geen grapje is. Het begint meestal als een grapje, maar het is al snel genoeg niet leuk meer.