Nettiquette: etiquette op het net

Iedereen kent de etiquetteregels zoals niet smakken tijdens het eten, niet boeren na het eten of geen voeten op tafel leggen. Minder mensen weten of gebruiken de etiquette regels op het internet. Toch zijn er wel ongeschreven (etiquette) regels bij het gebruik van internet: de nettiquette. Nettiquette is een samenvoeging van de twee woorden etiquette en netwerk. Bij digitale communicatie ontbreekt lichaamstaal, waardoor het niet gebruiken van de nettiquette soms voor vervelende situaties kan zorgen.

Nettiquette voor websites en fora

Ook voor websites en fora gelden regels. Vaak zijn deze regels ook op de site aangegeven, maar er zijn ook standaard regels die gelden voor alle websites en fora.

Als start

Zorg ervoor dat je eerst de handleiding of tutorial gelezen hebt van het forum. Hierin staat vaak duidelijk uitgelegd wat wel en niet mag op het forum.

Lees de FAQ

Stel niet zomaar elke vraag die in je opkomt. Vaak zijn vragen al eerder gesteld en zijn ze ook al vaker beantwoord. Zoek daarom eerst in de FAQ (Frequently Asked Questions) of met behulp van de zoekfunctie of de vraag al behandeld is. Is de vraag al gesteld, maar wil je er nog meer over weten, reageer dan in dat topic.

Verspreid geen spam

Een website of forum is vaak gespecialiseerd in een onderwerp. Hou je dan bij het onderwerp. Ga niet op een forum voor postduiven een vraag stellen over het betegelen van je voortuin. Verspreid ook geen links en plaatjes die niets met het onderwerp te maken hebben. Ga ook geen reclame maken voor producten of diensten van vrienden of kennissen.

Houd het netjes

Ga niet schelden of lelijke woorden gebruiken omdat toch niemand weet wie je bent. Blijf ook beleefd naar andere forumgebruikers. Let ook op dat sarcasme en humor niet altijd goed overkomen via elektronische communicatie. Gebruik dit dan ook liever niet.

Topic aanmaken

Als je zelf een topic aanmaakt, zorg er dan voor dat het topic een logische topictitel heeft die de lading dekt. Het is niet handig om een topic te starten met als titel: ‘Hij doet het niet’ of ‘Help me’. Gebruik ook geen woorden in alleen maar hoofdletters omdat dit heel irritant en schreeuwerig overkomt.

Zorg er ook voor dat mensen begrijpen waar het topic over gaat. Schrijf een duidelijk begintopic zodat mensen kunnen reageren op de vraag of stelling die geponeerd wordt. Verwacht ook niet dat binnen enkele minuten mensen op het topic reageren. Het weer naar boven ‘schoppen’ van een zelf gemaakt topic wordt meestal ook niet gewaardeerd.

Nettiquette voor sociale netwerken

Ook voor sociale netwerken zoals Facebook of Twitter en messaging services zoals WhatsApp gelden etiquetteregels.

Plaats niet alles

Denk na voordat je een bericht plaatst. Zeker wanneer je namens een organisatie schrijft, moet je goed nadenken wat je publiceert. Geef geen ongezouten kritiek en plaats geen negatieve berichten. Schrijf ook geen lelijke dingen over eventuele concurrenten.

Alles blijft op het internet rondzwerven

Alles wat op het internet wordt verspreid kan worden teruggevonden. Plaats daarom geen compromitterende foto’s of berichten op het net. Ook (toekomstige) werkgevers kunnen deze foto’s en berichten terugvinden. Blijf daarom altijd correct in taalgebruik en professioneel. Let op dat je geen dingen post wanneer je in een bepaalde gemoedstoestand bent. Wanneer boos bent, of onder invloed bent van bijvoorbeeld alcohol kun je misschien wel berichten versturen waar je later spijt van krijgt. Ook deze berichten blijven altijd op het internet bestaan.

Wees sociaal

Denk ook aan andere gebruikers. Het is niet prettig wanneer je de hele nacht door onzinberichtjes verstuurd. Het is niet leuk wanneer iemand opstaat en het eerste wat hij ziet is dat hij 60 berichtjes heeft gemist. Ook het in korte tijd veel (onzin)berichtjes sturen wordt niet altijd in dank afgenomen. Probeer alleen te reageren wanneer je echt iets aan de conversatie kunt toevoegen.

Schrijven in een andere taal dan je moedertaal

Sommige mensen schrijven ‘leuke’ berichtjes in een andere taal dan hun moedertaal. Op zich heel leuk, maar gebruik een andere taal alleen maar wanneer je de taal goed beheerst. Niet alleen kan het niet zo slim overkomen, maar soms kan iets in een andere taal een hele andere betekenis hebben dan jij denkt… Het Engels woord ‘toilet’ betekent heel iets anders dan het Nederlandse woord ‘toilet’.

Nettiquette voor e-mail

Gebruik e-mail zoals je vroeger een brief zou hebben geschreven. Je zou ook nooit een kladje naar iemand opsturen, dus zorg er ook voor dat je e-mails er netjes en verzorgd uitzien.

Het onderwerp

Zet in het onderwerp een goede beschrijving van de mail die je stuurt. Een onderwerp als ‘Hallo daar’ heeft geen toegevoegde waarde. Let er ook op bij doorsturen en reageren dat het onderwerp leesbaar blijft. Een onderwerp wat begint met ‘Re, RE, For, Antw, Re, …’ leest niet lekker. Als je antwoordt op een mail en het onderwerp dekt de lading niet meer, verander dan het onderwerp van de mail.

Aanhef en afsluiting

Begin je e-mail altijd met een aanhef. Begin een zakelijk e-mail niet met ‘Hoi’, ‘Ha’ of ‘Hallo’, maar gebruik ‘Beste XXX’. Sluit een zakelijke e-mail netjes af en zorg er ook voor dat bij de afsluiting van de e-mail alle benodigde gegevens beschikbaar zijn. Zet in je handtekening wie je bent, maar ook in welke functie je de e-mail hebt geschreven, wat je telefoonnummer is en eventueel op welke dagen je bereikbaar bent.

Geen typefouten

Zorg ervoor dat er geen type- en spelfouten in je mailverkeer staat. Maak van je e-mail een verzorgde brief. Kijk de e-mail even na met een spellingchecker voordat je hem opstuurt om de grootste fouten eruit te halen. Controleer de e-mail ook op werkwoordsfouten en kromme zinnen.

Overzichtelijkheid

Zorg ervoor dat de e-mail niet te groot wordt. Een vuistregel is dat een e-mail ongeveer een lengte van maximaal 72 regels moet bevatten. Het past dan vaak nog niet op een beeldscherm waardoor er overzicht blijft. Gebruik ook geen exotische lettertypes voor je e-mail. Gebruik in je e-mails geen woorden of zinnen die geheel bestaan uit hoofdletters. Het gebruik van hoofdletters wordt vaak gezien als GESCHREEUW.

Gebruik geen sarcasme of humor

Omdat de lichaamstaal bij een e-mail ontbreekt is het vaak niet handig om gebruik te maken van humor of sarcasme in een e-mail. Dit komt namelijk niet altijd goed over op de ontvangende partij: het kan in het verkeerde keelgat schieten. Laat daarom bij twijfel een collega even de e-mail nalezen. En als je toch een grappige opmerking wil maken, zet dan een emoticon erachter zoals :-).

Vecht geen meningsverschillen uit

Als je een meningsverschil hebt, is het beter om dit niet via de e-mail uit te vechten. Kritiek of bepaalde zinsneden kunnen verkeerd uitgelegd worden. Als je aan de hand van het antwoord dat je op een mail krijgt het idee hebt dat iemand je verkeerd begrepen heeft, ga dan niet e-mailen, maar loop even naar die persoon toe of bel hem op.

Stuur niet zomaar door

Stuur e-mails niet zomaar door naar anderen. Soms staan er in e-mails vertrouwelijke dingen die een andere partij niet mag zien. Let daarom op wat je doorstuurt.

Reageer

Laat altijd even weten als je een (belangrijke) mail hebt ontvangen. Misschien duurt het even voordat je de mail kan beantwoorden omdat er veel werk aan vastzit, of omdat je er nog even geen tijd voor hebt, maar het is voor de zendende partij prettig om te weten dat de mail is gelezen en dat er eventueel wat mee gedaan wordt. Wanneer je niet in staat bent om e-mails te lezen of te beantwoorden, stel dan de afwezigheidsassistent in.